Atheïsten en strenggelovigen zijn het minst bang voor de dood

Lang werd aangenomen dat religie afrekende met de angst voor de dood. Maar dat is niet het hele verhaal, zo blijkt uit nieuw onderzoek.

Tot die conclusie komen onderzoekers van de universiteit van Oxford op basis van een meta-analyse. “Meta-analyses zijn statistische procedures die gebruikt worden om resultaten uit meerdere studies te halen en te combineren,” legt onderzoeker Jonathan Jong uit.

Het onderzoek
Voor het onderzoek naar de angst voor de dood gebruikten Jong en collega’s 100 relevante artikelen die tussen 1961 en 2014 gepubliceerd werden en gegevens over 26.000 mensen wereldwijd bevatten. Een meta-analyse wees uit dat de zeer religieuzen en de atheïsten in deze studies het minst bang zijn voor de dood.

Extrinsiek versus intrinsiek
Verder blijkt uit het onderzoek dat mensen die intrinsiek religieus zijn minder bang zijn voor de dood dan extrinsiek religieuzen. Extrinsieke religiositeit verwijst naar religieus gedrag dat gemotiveerd wordt door pragmatische overwegingen zoals de sociale en emotionele voordelen die het volgen van een godsdienst heeft. Intrinsieke religiositeit verwijst naar religieus gedrag dat gedreven wordt door ‘waar geloof’.

U-vorm
Eerder onderzoek suggereerde dat religiositeit niet louter positief of negatief verband houdt met angst voor de dood. In plaats daarvan zou de relatie tussen religiositeit en angst voor de dood weer te geven zijn als een omgekeerde U-vorm: religieuzen en ongelovigen zouden minder bang zijn voor de dood dan de mensen daartussenin. Elf van de 100 bestudeerde studies bleken geschikt te zijn om die aanname te toetsen. En tien van de studies onderschreven de aanname. Het is in strijd met de theorie die stelt dat gelovigen minder bang zijn voor de dood van ongelovigen. “Het kan zijn dat atheïsten ook troost putten uit de dood of dat mensen die niet bang zijn voor de dood niet geneigd zijn om op zoek te gaan naar een religie.”

De onderzoekers kunnen daarnaast concluderen dat de 100 bestudeerde studies geen eenduidig beeld schetsen van het verband tussen angst voor de dood en religie. De wetenschappers vermoeden dat dat komt doordat het verband tussen religie en angst voor de dood sterk afhankelijk is van de context: de cultuur waarin mensen leven en de religie die mensen aanhangen. De meeste onderzochte studies vonden plaats in de VS en een klein aantal vond plaats in het Midden-Oosten en Oost-Azië. Hierdoor is het lastig om in te schatten hoe het patroon van cultuur tot cultuur en van religie tot religie verschilt.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd