Badeendjes: de perfecte voedingsbodem voor ziektekiemen

Kinderen zijn dol op de gele piepende eendjes, maar recent onderzoek laat zien dat ze een reëel gezondheidsrisico kunnen vormen.

Bij de gedachte aan een perfecte leefomgeving waar ziektekiemen ongebreideld kunnen groeien, denken we al snel aan een warme en vochtige omgeving. De badkamer is hier een perfect voorbeeld van. Hier hebben potentiële ziekteverwekkers bij slechte hygiëne vrij spel. Goed schoonmaken is dan ook zeker noodzakelijk, maar helaas kunnen we niet bij alle plekjes. Zo kunnen we de binnenkant van badeendjes niet schoonmaken en juist daar profiteren de micro-organismen van. Het resultaat: enorme kolonies van potentiële ziekteverwekkers.

Biofilm

Micro-organismen hechten graag aan elkaar of een bepaald oppervlak, zoals douchegordijnen. Daarnaast scheiden ze stoffen uit om zo een slijmerige laag te vormen waarin ze leven. De combinatie van zo’n slijmlaag en de micro-organismen zelf noemen we een biofilm.

Bacteriën en schimmels
De groep onderzoekers van Eawag, ETH Zurich en de Universiteit van Illinois bekeken de biofilm (zie kader) aan de binnenkant van de badeendjes. Deze dikke slijmerige laag was met het blote oog zichtbaar in alle onderzochte badspeeltjes. Na nader onderzoek bleek dat in bijna 60% van de badspeeltjes verschillende soorten schimmels zaten, zoals de Ascomyceten (zie kader hieronder). In 80% van de badspeeltjes vonden de onderzoekers potentiële ziekteverwekkende bacteriën. Zo troffen ze de Pseudomonas aeruginosa bacterie is het merendeel van de speeltjes aan, een beruchte ziekenhuisbacterie die graag wonden infecteert. Daarnaast troffen ze Listeria aan, een bacterie die sepsis of hersenvliesontsteking kan veroorzaken. Verder was Legionella ook van de partij, maar deze bacterie is over het algemeen ongevaarlijk. Van het inademen van waterdruppeltjes met deze bacterie kunnen mensen met een verzwakt immuunsysteem een longontsteking oplopen, maar gezonde mensen lopen geen gevaar. Ook is het drinken van water met Legionella ongevaarlijk, de bacterie kan alleen in de luchtwegen schade aanrichten. Tenslotte troffen ze ook darmbacteriën aan, namelijk Enterococcus en E. coli. Er zaten tussen de 5 en 75 miljoen van dit soort ziektekiemen per vierkante centimeter in de badspeeltjes.

Ascomyceten
Ascomyceten zijn schimmels die niet alleen ons ziek kunnen maken, maar ook onze huisdieren en cultuurgewassen. Maar ze kunnen ons ook ten goede komen! Zo zijn ze belangrijk voor het maken van levensmiddelen zoals kaas en brood, maar ook bier en wijn. Verder gebruiken we deze schimmels ook voor het ontwikkelen van sommige medicijnen.
Kraanwater bevat geen voedingsstoffen voor de ziektekiemen om van te kunnen groeien, maar daar zorgt het plastic van de badspeeltjes zelf voor.

Rijke voedingsbodem
Niet alleen de temperatuur en het vochtgehalte van de badkamer waarin de badspeeltjes zich bevinden zijn verantwoordelijk voor de ontwikkeling van deze hoeveelheden ziektekiemen. Ook de badspeeltjes zelf dragen hieraan bij. Kraanwater bevat geen voedingsstoffen voor de ziektekiemen om van te kunnen groeien, maar daar zorgt het plastic van de badspeeltjes zelf voor. Zo bestaan de badspeeltjes in veel gevallen uit polymeren van slechte kwaliteit. Deze polymeren laten een substantiële hoeveelheid organische koolstoffen los waar de micro-organismen van kunnen leven. Het perfecte brouwsel is helemaal compleet wanneer je zelf in bad gaat zitten. De bacteriën die op ons lichaam zitten komen in het water terecht en ook onze lichaamssappen, zoals zweet en urine, vermengen dan. Zo voegen we nog meer belangrijke voedingsstoffen, zoals stikstof en fosfor, toe en is de perfecte leefomgeving voor de micro-organismen compleet.

Gelukkig hoeven we onze geliefde badeendjes nog niet direct in de prullenbak te gooien. Frederik Hammes, leidinggevende van de hoofdonderzoekster, geeft aan dat er nog geen directe aanleiding voor paniek is. Hij zegt dat de badeendjes kunnen bijdragen aan een sterker immunsysteem, wat natuurlijk positief is, maar ook oog-, oor-, en maag-darminfecties kunnen veroorzaken. De onderzoekers geven ook aan dat er genoeg mogelijkheden zijn om de badspeeltjes alsnog te reinigen. Zo kun je ze koken om de bacteriën te doden, maar het verwijderen van het water uit de badspeeltjes na elk bad helpt ook om het risico op een infectie te verkleinen. Daarnaast is het dichten van het spuitgat in de badspeeltjes natuurlijk ook een mogelijkheid, maar dat is veel minder leuk. Verder geeft Hammes aan dat het verstandig is als er in de toekomst strengere regels komen voor het gebruik van polymeren voor badspeeltjes. Maar wat betreft de badeendjes die zich momenteel al in onze badkamers bevinden, een hele hete douche is dus gewenst!

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd