Al enkele decennia vermoeden onderzoekers dat de in 1654 door Rembrandt geschilderde Batseba borstkanker had. De vrouw heeft namelijk een blauwe plek op de borst en een zwelling onder haar oksel. Maar nieuw onderzoek wijst erop dat het toch geen borstkanker is.
Dat meldt de universiteit van Twente. Wetenschappers van de universiteit lieten computersimulaties op het vraagstuk los en stellen dat het zeer onwaarschijnlijk is dat de op het schilderij afgebeelde Batseba – of beter gezegd de vrouw die voor haar model stond – borstkanker had.
Lichtdeeltjes
Om het vraagstuk op te lossen, simuleerden de onderzoekers miljoenen lichtdeeltjes met verschillende golflengtes die op een borst met daarin een tumor werden afgevuurd. Ze bestudeerden hoeveel fotonen er terugkaatsten en als welke kleur ons brein de teruggekaatste lichtdeeltjes zou zien. Uit het onderzoek blijkt dat de blauwe plek op de borst van Batseba enkel veroorzaakt kan worden door een tumor die ongeveer één tot drie millimeter onder de huid zit. Daarmee lijkt uitgesloten dat het om borstkanker gaat: dergelijke tumoren liggen dieper. En bij diepere tumoren is er bovendien geen sprake van verkleuring.
Bijbel
Batseba is een bekend personage uit de Bijbel. We lezen daar dat koning David zich sterk tot deze mooie vrouw aangetrokken voelt wanneer hij ziet hoe zij zich baadt. Zijn gevoelens voor haar zijn zo sterk dat hij ervoor zorgt dat haar man tijdens de oorlog sneuvelt en hij haar tot vrouw kan nemen.
Hendrickje
Wie er model heeft gestaan voor de Batseba van Rembrandt, is niet helemaal duidelijk. Hoogstwaarschijnlijk was het Hendrickje Stoffels, de geliefde van Rembrandt. In de jaren ’80 stelden Australische chirurgen op basis van de blauwe plek en zwelling dat zij waarschijnlijk aan borstkanker leed. Maar dat lijkt nu toch niet het geval te zijn. Waar de blauwe plek wel door veroorzaakt wordt, daar laten de Twentse onderzoekers zich niet over uit.
Het lijkt een wat ludiek onderzoek, toch was het voor de onderzoekers van grote waarde. Zij kunnen door deze studie achterhalen hoe weefsels en licht de interactie met elkaar aangaan. Een belangrijke stap. De onderzoekers willen namelijk technieken ontwikkelen om licht in de medische wereld te gebruiken. Bijvoorbeeld voor het opsporen van tumoren.
