Basisinkomen maakt mensen niet lui

Dat suggereert een Fins experiment waarin mensen gedurende twee jaar een basisinkomen ontvingen.

De laatste decennia wordt er steeds vaker gepleit voor een basisinkomen: een vast inkomen dat iedereen vanuit de overheid ontvangt en bovenop het eigen salaris komt. Zo’n basisinkomen heeft verschillende voordelen. Zo komt het hele systeem van toeslagen en uitkeringen – en daarmee een hoop bureaucratie – te vervallen. Ook zou het basisinkomen met het oog op de toekomst belangrijk kunnen zijn, als steeds meer mensen – door allerhande technologische ontwikkelingen – buitenspel komen te staan.

Lui
Maar het basisinkomen heeft behalve voorstanders ook veel tegenstanders. Een veelgehoord argument tegen het basisinkomen is dat het mensen lui maakt. Want waarom zou je nog gaan werken als je elke maand al een flink bedrag van de overheid krijgt? Verschillende studies hebben reeds aangetoond dat die angst niet helemaal gerechtvaardigd is. En een in Finland uitgevoerd experiment lijkt dat nu te onderschrijven.

Het experiment
Men verzamelde 2000 Finnen die in 2016 werkeloos waren en een uitkering ontvingen. In 2017 en 2018 kreeg een deel van deze groep een (gedeeltelijk) basisinkomen van 560 euro. Dit basisinkomen verving hun uitkering. Daarnaast kregen de ontvangers van het basisinkomen minder sociale bijstand en geld bij ziekte. Vervolgens volgden de onderzoekers de proefpersonen gedurende twee jaar. Daarbij werd niet alleen gekeken naar wat ze precies deden, maar ook naar hoe ze zich voelden.

Werk vinden
En nu is een rapport verschenen waarin onderzoekers de voorlopige resultaten – gebaseerd op data die in 2017 zijn verzameld – bekend maken. En het rapport haalt het idee dat het basinkomen mensen lui maakt, onderuit. “Ontvangers van het basisinkomen waren gedurende het eerste jaar van het experiment niet beter of slechter in het vinden van een baan dan mensen in de controlegroep,” zo schrijven de onderzoekers.

Welzijn
Wel bleken er grote verschillen te zijn tussen het welzijn van mensen die een basisinkomen ontvingen en de mensen die dat niet kregen. “Het welzijn van de ontvangers van het basisinkomen was duidelijk beter dan dat van de controlegroep,” aldus de onderzoekers. Zo bleken de ontvangers van het basisinkomen minder gezondheids- en concentratieproblemen en minder stress te hebben. Ook hadden ze meer vertrouwen in hun toekomst en hun kansen op de arbeidsmarkt. Ze gaven bovendien vaker dan de mensen in de controlegroep aan dat het financieel aantrekkelijk was om een baanaanbod te accepteren of een eigen zaak te starten.

De onderzoekers benadrukken dat het om voorlopige resultaten gaat. Pas als ook de in 2018 verzamelde data verwerkt zijn, kunnen stevigere conclusies worden getrokken. Het lijkt er echter op dat het basisinkomen nauwelijks effect heeft op de arbeidspositie, maar wel een groot (positief) effect heeft op het welzijn.

Bronmateriaal

"The basic income experiment 2017–2018
in Finland. Preliminary results
" - Ministerie van Sociale Zaken en Gezondheid (Finland)
Afbeelding bovenaan dit artikel: stevepb / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd