Bedreigde guppies ontwikkelen een groter brein

Wanneer ze leven in de nabijheid van roofdieren, wordt hun brein tot wel 17% zwaarder.

Tenminste: als ze van het mannelijk geslacht zijn. Want het brein van vrouwtjes blijkt in reactie op de aanwezigheid van roofdieren niet groter te worden. Dat schrijven onderzoekers in het blad Functional Ecology.

Wilde guppies
De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze de hersenmassa van wilde guppies bestudeerden. Ze reisden af naar een rivier in het noorden van Trinidad en visten er wat guppies uit die leefden boven een waterval. Naast de guppies hebben slechts een paar andere vissensoorten dit deel van de rivier weten te koloniseren. En dus hebben de guppies er weinig te vrezen van roofdieren. Heel anders is dat voor de guppies die verder stroomafwaarts – voorbij de waterval – leven. Daar weten heel wat soorten zich prima te redden en moet de guppie zijn leefgebied met veel roofdieren delen. Er bleek een groot verschil te zijn tussen de hersenmassa van de mannelijke guppies die in aan- en de guppies die in afwezigheid van roofdieren leefden. Het brein van de mannelijke guppies die omringd werden door tal van roofdieren bleek gemiddeld zo’n 17% zwaarder te zijn dan dat van mannelijke guppies die nauwelijks wat van roofdieren te vrezen hadden.

WIST JE DAT…

Experiment
“Het brein is een zeer flexibel orgaan en vroege ervaringen kunnen van invloed zijn op hoe het zich ontwikkelt,” vertelt onderzoeker Laura Chouinard-Thuly. “Wij wilden zien of het effect dat roofdieren in het wild op mannelijke guppies hadden te wijten kon zijn aan de dingen die ze vroeg in un leven meemaakten.” En dus zetten de onderzoekers een experiment op. Ze stopten een aantal jonge guppies in een aquarium en stelden deze in de eerste 45 dagen van hun leven vijf keer per week gedurende vijf minuten bloot aan een roofdier. Dat roofdier zat in een aquarium naast dat van de guppies en ze konden het dus goed zien. Daarnaast werd ook de geur van het roofdier aan het aquarium van de guppies toegevoegd. Een controlegroep – bestaande uit jonge guppies – onderging bijna hetzelfde experiment, alleen werd deze niet blootgesteld aan roofdieren, maar aan vissen die geen bedreiging vormden voor de guppies.

Resultaten
De mannelijke guppies die in hun jonge leventje aan een roofdier waren blootgesteld, bleken veel zwaardere hersenen te ontwikkelen dan de guppies uit de controlegroep. De hersenmassa van vrouwtjes bleek in reactie op een roofdier niet toe te nemen.

Functie
Onduidelijk is nog waarom het brein van de mannelijke guppies groter wordt. Maar de onderzoekers hebben daar wel ideeën over. Mogelijk stelt het grotere brein de mannetjes – die met hun heldere kleuren behoorlijk in het oog springen – in staat om roofdieren beter te detecteren, er sneller en beter op te reageren en informatie over dat roofdier op te slaan.

Maar als de guppies baat hebben bij zo’n groter brein, waarom ontwikkelen ze het dan niet sowieso, ongeacht of er nu roofdieren nabij zijn of niet? Ook dat is wel te verklaren. Hersenen slurpen namelijk een hoop energie op. Daarom zijn ze meestal ook niet groter dan voor goede overlevings- en voortplantingskansen nodig is. “Onze resultaten suggereren dat mannelijke guppies alleen grote hersenen krijgen als ze daar baat bij hebben,” aldus onderzoeker Simon Reader. Volgens hem is het nu zaak om te achterhalen wat zo’n groter brein precies inhoudt. “Welke delen van het brein zetten uit en hoe beïnvloedt dat het gedrag?”

Bronmateriaal

"Male guppies grow larger brains in response to predator exposure" - McGill University

Afbeelding bovenaan dit artikel: Laura Chouinard-Thuly / McGill University

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd