Beloning: het enige wat telt voor een psychopaat

Het brein van psychopaten is wellicht zo ‘geprogrammeerd’ dat het altijd beloont. Zelfs als de persoon daarvoor zichzelf of anderen in gevaar moet brengen. Dat blijkt uit onderzoek. Het stofje dat deze beloning verzorgt – dopamine – is cruciaal in ziekelijk gewelddadig gedrag en drugsverslaving.

Uit eerder onderzoek was al gebleken dat psychopaten geen angst en empathie hebben. Ook blijft een normale relatie met mensen vaak uit. Wetenschappers besloten verder te kijken en niet te focussen op wat psychopaten niet hebben, maar te kijken waar ze teveel van hebben. “Een gebrek aan gevoeligheid voor straf en een gebrek aan angst zijn niet echt goede voorspellers van gewelddadig of crimineel gedag,” legt onderzoeker David Zald.

De onderzoekers deden een hersenscan bij een groot aantal proefpersonen. Deze mensen waren daarvoor op basis van een psychologische test beoordeeld op hun mate van psychopaat-zijn. De psychopaten waren gewelddadig en crimineel. De ‘normale’ mensen in de test functioneerden normaal, maar waren wel manipulatief en agressief. Ook namen ze graag risico’s. In de eerste test werd een hersenscan gemaakt nadat de proefpersonen een dosis amfetamine oftewel speed hadden gekregen. De onderzoekers verwachtten dat de psychopaten in de test meer door het brein voor de drugs beloond werden. En dat klopt. In hun brein kwam maar liefst vier keer meer dopamine vrij dan bij de ‘normale’ mensen.

In een tweede test kregen de proefpersonen te horen dat ze geld kregen als ze hun taak af zouden maken. Terwijl ze hun taak deden, werd een hersenscan gemaakt. En weer werden de proefpersonen die hoog scoorden in de psychologische test en het stempel psychopaat hadden gekregen, het hoogst. Hun brein beloonde hen veel extremer voor het afmaken van de taak.

De resultaten wijzen erop dat psychopaten zich zo aangetrokken voelen door de beloning dat de weg er naar toe niet meer deert; het doel heiligt de middelen. En dat allemaal dankzij dopamine. De neurotransmitter beïnvloedt gedrag en cognitie als het gaat om motivatie, straf en bevrediging. “Psychopaten worden vaak gezien als koudbloedige criminelen die nemen wat ze willen zonder over de consequenties na te denken,” vertelt onderzoeker Joshua Buckholtz. “Wij hebben ontdekt dat een supergevoelig beloningssysteem aan het problematische gedrag dat met psychopaten geassocieerd wordt ten grondslag ligt.”

De onderzoekers vermoeden dat een psychopaat oogkleppen op krijgt als hij eenmaal met zijn daden bezig is. “Misschien komt het door de overdreven reactie op dopamine dat psychopaten wanneer ze focussen op hun beloning niet in staat zijn om op andere dingen te letten totdat ze krijgen wat ze willen.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd