Deze maand zijn er dagen bij dat bijna de gehele Groenlandse ijskap aan het smelten is, zo blijkt uit onderzoek. En dat is uitzonderlijk. Maar is het ook zorgwekkend?
Wanneer het zomer is op Groenland, dan begint ongeveer de helft van het oppervlak van de Groenlandse ijskappen te smelten. Op flinke hoogte is dat niet zo’n probleem: het smeltwater bevriest al snel weer. Aan de kust van Groenland wordt het smeltwater niet zo gemakkelijk teruggewonnen: slechts een deel bevriest weer, de rest verdwijnt in de oceaan.
Anders
Maar dit jaar lopen dingen ietsje anders dan normaal, zo blijkt wel uit satellietbeelden. Op 12 juli bleek bijvoorbeeld 97 procent van de Groenlandse ijskap ijs te verliezen of verloren te zijn. En dat is een record: in de meer dan 30 jaar dat satellieten Groenland nu in de gaten houden, werd het smeltproces nog nooit op zo’n grote schaal waargenomen. Op de beelden hieronder is het goed te zien. Links ziet u de beelden van 8 juli. Ongeveer 40 procent van de ijskap heeft te maken met dooi. Enkele dagen later, op 12 juli, is dat al 97 procent.
Uitzonderlijk
“Dit was zo uitzonderlijk dat ik in eerste instantie twijfelde aan de resultaten,” bekent onderzoeker Son Nghiem. “Was dit echt of was dit het resultaat van een fout?” Het bleek echt te zijn. Onduidelijk is nog of het extra smeltwater zorgt voor een extra stijging van de zeespiegel.
Elke 150 jaar
Zelfs de hogere gedeeltes van de ijskap smolten. Bijvoorbeeld het gebied rondom Summit Station dat zich zo’n 3,2 kilometer boven de zeespiegel bevindt. Sinds 1889 heeft dit gebied niet meer met zo’n heftig smeltproces te maken gehad. “IJskernen van Summit laten zien dat smeltprocessen zoals deze ongeveer elke 150 jaar plaatsvinden,” vertelt onderzoeker Lora Koenig. “De laatste keer was in 1889, dus deze gebeurtenis komt precies op tijd.” Toch wil dat niet zeggen dat er geen reden tot zorg is. “Als we smeltprocessen zoals deze in de komende jaren blijven waarnemen, is dat zorgwekkend.”
Het grootschalige smeltproces wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een zogenoemde ‘heat dome‘. Hoge luchtdruk zorgt ervoor dat warme lucht naar het oppervlak wordt gestuurd en daar blijft hangen. Op 8 juli bewoog deze warme lucht zich naar Groenland, om zich daar 3 dagen later te vestigen. Op 16 juli begon de warme lucht te verdwijnen.
