Bijzondere familiereünie: twee nauwverwante Vikingen die op meer dan 1000 kilometer afstand van elkaar stierven herenigd

Het zijn mogelijk halfbroers die elk een heel ander leven leidden.

De skeletten van twee nauwverwante Vikingen die aan weerszijden van de Noordzee stierven, worden deze maand herenigd op een tentoonstelling in de Deense hoofdstad Kopenhagen. Het is een bijzonder verhaal. Door middel van DNA-onderzoek weten wetenschappers te ontraadselen dat de twee mannen nauwverwant zijn en beiden na gewelddadige incidenten het leven lieten. Maar nu zijn hun ontzielde lichamen weer samengebracht.

Meer over Vikingen
Het woord ‘Viking’ komt van de Scandinavische term ‘vikingr’ wat zoveel als ‘piraat’ betekent. Het omvat het volk dat woonachtig was in het zuiden van Noorwegen, Denemarken en Zweden. Het zogenaamde Vikingtijdperk verwijst over het algemeen naar een periode van 800 tot 1050 na Christus. De Vikingen veranderden de politieke en genetische koers van Europa en daarbuiten behoorlijk. Zo werd Knoet de Grote – die gezien wordt als een van de grote Vikingleiders – de koning van Engeland, zou Leif Eriksson de eerste Europeaan zijn geweest die Noord-Amerika bereikte (500 jaar vóór Christoffel Columbus) en zou Olaf Tryggvason het christendom naar Noorwegen hebben gebracht. Veel expedities betroffen het overvallen van kloosters en steden langs Europese kustnederzettingen. Maar de handel in goederen zoals bont, slagtanden en zeehondenvet was vaak het meer pragmatische doel.

De boer
Het skelet van de eerste Viking, een vijftigjarige man, werd in 2005 opgegraven in de buurt van de Deense stad Otterup. Wetenschappers vermoeden dat hij het grootste deel van zijn leven als boer heeft doorgebracht. Zo blijkt dat hij een stevig boerendieet volgde, met veel vlees en af en toe vis. Uit analyses blijkt dat de Viking zo’n 1,82 meter lang was en een zwaar leven leidde. Zijn tanden waren vrijwel volledig versleten, hij leed aan een longziekte en zijn lichaam was gehavend door hevig geweld. De onderzoekers denken dat hij meerdere keren heeft deelgenomen aan de befaamde plunderende invallen die de Vikingen berucht en bevreesd maakten.

Opgegraven skelet van de Deense boer. Afbeelding: Nationalmuseet

De boer werd in een graf in de buurt van Otterup ter ruste gelegd. Maar hier stopt het verhaal van de Viking niet. Want het is wetenschappers gelukt een familielid van de man te vinden.

De krijger
Dit tweede lichaam werd drie jaar later, in 2008, in een massagraf in het Engelse Oxford ontdekt. Daar troffen archeologen de overblijfselen van maar liefst 35 jonge mannen aan. Deze Vikingen zijn waarschijnlijk afgeslacht tijdens een barbaars bloedbad, nadat de Engelse koning het bevel gaf om alle Denen in Engeland uit te roeien.

Afgeslachte Vikingen gevonden in een massagraf in het Engelse Oxford. Afbeelding: Nationalmuseet

Onder de opgegraven skeletten bevond zich ook het stoffelijk overschot van een jonge krijger. Na analyse blijkt hij zo’n 1,80 meter lang te zijn geweest, zijn lichaam gehavend door de strijd. Zijn schedel vertoont sporen van maar liefst negen laesies, veroorzaakt door een zwaard of ander scherp voorwerp. Een regen van pijlen heeft hem doorboord en tevens is hij meerdere keren met speren in zijn rug gespietst. Deze jonge Deense Viking lijkt op brute wijze tijdens de wrede veldslag in Engeland te zijn vermoord, om vervolgens in het massagraf in Oxford te zijn gegooid.

DNA
Het tragische verhaal van beide mannen krijgt echter nu toch een klein, helder lichtpuntje. Want na DNA-onderzoek is gebleken dat de opgegraven boer uit Otterup en de jonge krijger ontdekt in Oxford, familieleden zijn. Mogelijk zijn het halfbroers, of een neef en een oom. Zo hebben de onderzoekers niet alleen ontdekt dat de twee mannen een tweedegraads verwantschap hebben, maar dat hun leven tevens op dezelfde plek is begonnen: op het Deense eiland Funen.

De twee nauwverwante Vikingen stierven op meer dan 1000 kilometer afstand van elkaar, aan verschillende kanten van de Noordzee. Maar wetenschappers hebben hun lichamen nu weer in het Nationaal Museum van Kopenhagen herenigd. Het is dus een bijzondere familiereünie tussen twee nauwverwante Vikingen die al die tijd van elkaar gescheiden zijn geweest. Maar die nu, na hun dood, toch weer bij elkaar zijn gebracht.

Wist je dat…

…niet alle Vikingen Scandinavisch, of blond waren? Wetenschappers maakten eerder al korte metten met dit stigma. Zo ontdekten ze Zuid-Europees en Aziatisch DNA en wisten ze te onthullen dat Vikingen ook vaak bruine lokken hadden. Lees hier snel verder!

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd