Nieuwe bloedtest kan al jaren vóór de eerste ziekteverschijnselen kanker opsporen

Hoe eerder de ziekte wordt opgespoord, hoe beter de vooruitzichten voor een patiënt zijn.

Onderzoekers hebben een nieuwe bloedtest ontwikkeld die mogelijk tot wel vier jaar voordat de eerste ziekteverschijnselen opdoemen bepaalde soorten kanker kan opsporen. Het is een veelbelovende test. Want het betekent dat de kans op overleving een stuk groter wordt.

PanSeer
De nieuwe bloedtest, PanSeer genaamd en gepubliceerd in het vakblad Nature, is een niet heel ingrijpende behandeling. Maar zijn potentieel is groot. De test kan namelijk nauwkeurig vijf veelvoorkomende soorten kanker – namelijk maag-, slokdarm-, dikke darm-, long- en leverkanker – in een heel vroeg stadium aan het licht brengen. “Vaak gaan mensen pas naar de dokter als de symptomen duidelijk of ernstig genoeg zijn,” vertelt onderzoeker Kun Zhang aan Scientias.nl. “Maar tumorgroei vindt hoogstwaarschijnlijk plaats lang voordat het wordt opgemerkt.”

Studie
In de studie voerden de onderzoekers de bloedtest uit onder 605 asymptomatische personen. Later werd bij 191 van hen kanker ontdekt. De PanSeer-test detecteerde correct en in sommige gevallen zelfs vier jaar voor de daadwerkelijke diagnose de vijf genoemde soorten kanker in 91 procent van de gevallen. De onderzoekers benadrukken dat de test dus niet voorspelt wie later kanker zullen ontwikkelen. Deze mensen hadden waarschijnlijk al een mate van kankergroei maar hadden nog niet de bijbehorende klachten.

Overlevingskansen
De test kan dus een scala aan kankersoorten succesvol en in een heel vroeg stadium opsporen. En dat is hoopgevend. “Het vergroot de overlevingskansen aanzienlijk,” zegt Zhang. Want als de ziekte al in een vroeg stadium wordt gedetecteerd, kan een tumor al vrij snel chirurgisch worden verwijderd of met geneesmiddelen worden behandeld. En dat betekent dat de vooruitzichten voor een patiënt een stuk beter zijn.

Methode
Hoe het kan dat de test al zo vroeg kanker kan opsporen? “In het lichaam kunnen sommige tumorcellen om verschillende redenen afsterven,” legt Zhang desgevraagd uit. “Bijvoorbeeld bij een gebrek aan voedingsstoffen, of als ze aangevallen worden door ons immuunsysteem. Als ze doodgaan, geven deze cellen hun DNA af en komt een bepaald deel van dat DNA in het bloed terecht. Door dergelijke DNA-moleculen te vangen en te identificeren, kan kanker dus al vroegtijdig worden opgespoord.”

Andere soorten kanker
Op dit moment richt de veelbelovende bloedtest zich alleen op maag-, slokdarm-, dikke darm-, long- en leverkanker. Maar hier blijft het mogelijk niet bij. “We hebben vooraf een lijst samengesteld bestaande uit 500 kankerspecifieke signaturen in termen van DNA-methylering of een chemische modificatie van het DNA,” vertelt Zhang. “Vervolgens zochten we gericht naar dergelijke tekenen in het bloed. Dit is de reden waarom de bloedtest de vijf genoemde kankersoorten kan opsporen. PanSeer kan echter ook andere kankersoorten detecteren, simpelweg door te zoeken naar de signaturen die specifiek zijn voor het type kanker dat van belang is.”

Andere bloedtests
PanSeer is niet de eerste test die kanker via het bloed aan het licht kan brengen. Al eerder ontwikkelden onderzoekers een revolutionaire test die ruim voordat mensen symptomen kregen maar liefst 50 soorten kanker wist op te sporen. Bovendien kunnen artsen dankzij de bloedtest inzichtelijk krijgen waar de tumor zich in het lichaam van de patiënt bevindt. Ook bestaat er al bloedtest waarmee zowel mutaties als eiwitten die met acht verschillende en veelvoorkomende soorten kanker in verband worden gebracht, kan detecteren en eentje die zijn pijlen richt op een vroege detectie van huidkanker. Het zijn stuk voor stuk veelbelovende behandelingen die ervoor zullen zorgen dat veel minder mensen aan kanker zullen sterven.

Routinematig
Het uiteindelijke doel is om routinematig dergelijke bloedtests uit te voeren tijdens jaarlijkse gezondheidscontroles. Maar of dat ook echt gaat gebeuren, is de vraag. Het is namelijk waarschijnlijk erg kostbaar om iedereen regelmatig te screenen. Daarom zouden in de eerste plaats mensen die een hoger risico lopen getest moeten worden, bijvoorbeeld op basis van de familiegeschiedenis, leeftijd of andere bekende risicofactoren.

Hoewel PanSeer de eerste vuurproef succesvol heeft doorstaan, zijn we er nog niet. Meer onderzoek is namelijk nodig om het vermogen van de test om kankersoorten in een vroeg stadium op te sporen, te bevestigen. “Het zal nog minimaal drie tot vijf jaar duren voordat de test daadwerkelijk regelmatig in ziekenhuizen gebruikt kan worden,” zegt Zhang. In ieder geval zijn de eerste resultaten veelbelovend. Bovendien betekent het dat kanker hopelijk in de toekomst een ziekte zal worden die sneller en beter behandelbaar is. “Het verraste me hoe sterk kankerspecifieke signaturen zijn,” zegt Zhang. “Als je maar weet waar je naar moet zoeken.”

Bronmateriaal

"Noninvasive blood test can detect cancer 4 years before conventional diagnosis methods" - University of California

Interview met Kun Zhang

Afbeelding bovenaan dit artikel: Ahmad Ardity via Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd