Boem! Twee planetoïden rond jonge ster knallen op elkaar

botsing

Spanning en sensatie rond de jonge ster NGC 2547-ID8. Ruimtetelescoop Spitzer bewijst dat rond de ster een kolossale botsing tussen twee planetoïden heeft plaatsgevonden. Het kan wel eens het begin zijn van iets moois: een planeet.

De ster NGC 2547-ID8 bevindt zich op zo’n 1200 lichtjaar van de aarde en is nog piepjong: ongeveer 35 miljoen jaar. Wetenschappers bestuderen de ster al een tijdje. Eerder stelden ze vast dat de hoeveelheid stof rond de ster fluctueert: iets wat erop wijst dat zo af en toe nieuw stof ontstaat, waarschijnlijk doordat planetoïden die rond de ster cirkelen op elkaar knallen.

Enorme stofwolk
In de hoop getuige te kunnen zijn van zo’n botsing, richtten de onderzoekers de ogen van ruimtetelescoop Spitzer op de jonge ster. De waarnemingen startten in mei 2012. In augustus van datzelfde jaar moest Spitzer de waarnemingen stoppen, omdat onze zon in de weg stond. Vijf maanden later kon Spitzer de draad weer oppakken. En opeens was alles anders. Spitzer zag een enorme hoeveelheid nieuw stof rond de ster. “We denken dat twee planetoïden op elkaar gebotst zijn, waarbij een enorme wolk van heel kleine korreltjes ter grootte van fijn zand is ontstaan,” vertelt onderzoeker Huan Meng. Die korreltjes worden – door onderlinge botsingen – aan gruzelementen geslagen. “En lekken langzaam weg van de ster.”

Na de botsing nam de hoeveelheid stof rond de jonge ster sterk toe. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / University of Arizona.
Na de botsing nam de hoeveelheid stof rond de jonge ster sterk toe. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / University of Arizona.

Voor en na
Het is niet voor het eerst dat Spitzer de gevolgen van een enorme botsing waarneemt. Wel is het voor het eerst dat Spitzer de situatie zowel voor als na de botsing monitorde en de gegevens dus gebruikt kunnen worden om de veranderingen die rond de ster hebben plaatsgevonden, vast te stellen. “We zijn niet alleen getuige van wat het wrak van een enorme botsing lijkt te zijn, maar zijn ook in staat geweest om te volgen hoe dat wrak verandert,” vertelt onderzoeker Kate Su.

Planeet
Rond de jonge ster NGC 2547-ID8 cirkelt nu een wolk van stof. Die wolk van stof bevindt zich in een zone waarin rotsachtige planeten kunnen ontstaan. Het leven van een rotsachtige planeet start als een wolk van stof die rond een jonge ster cirkelt. Het materiaal klontert samen en vormt planetoïden die op elkaar botsen. Hoewel de planetoïden tijdens die botsingen vaak vernietigd worden, weten sommige planetoïden door de botsingen ook te groeien en te veranderen in proto-planeten. Zo’n proto-planeet kan in zo’n 100 miljoen jaar tijd uitgroeien tot een volwassen planeet. “We zijn er getuige van hoe recht voor onze neus een rotsachtige planeet ontstaat,” vertelt onderzoeker George Rieke. “Dit is een unieke kans om dit proces live te volgen.”

De onderzoekers blijven de stofwolk en de jonge ster volgen. Ze zijn benieuwd hoe lang de hoeveelheid stof rond de jonge ster verhoogd blijft en hopen in de toekomst nog zo’n botsing te kunnen waarnemen.

Bronmateriaal

"NASA's Spitzer Telescope Witnesses Asteroid Smashup" - NASA.gov
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / JPL-Caltech.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd