Wat krijg je als je twee botsende sterrenstelsels laat vereeuwigen door drie van onze beste ruimteobservatoria? Spectaculair vuurwerk! Dat blijkt uit een fantastische foto die NASA heeft vrijgegeven.
Op de foto zien we twee spiraalstelsels die elkaar op een afstand van zo’n 130 miljoen lichtjaar van de aarde ontmoeten. De foto is het resultaat van kiekjes gemaakt door Chandra (leverancier van de roze data), Hubble (leverancier van de optische data in blauw, wit, oranje en bruin) en Spitzer (leverancier van infrarood data in rood).
ULX
Op de foto zien we NGC 2207 en IC 2163. Beiden tellen veel zogenoemde röntgendubbelsterren die bestaan uit een ster die een klein baantje rond een neutronenster of een zwart gat trekt. De zwaartekracht van de neutronenster of het zwarte gat trekt materie van de ster af. Terwijl deze materie richting de neutronenster of het zwarte gat trekt, wordt het enorm verhit en komt röntgenstraling vrij. In deze sterrenstelsels vinden we geen ‘gewone’ röntgendubbelsterren, maar zogenoemde ULXs: Ultraluminous X-ray Sources. Deze zijn helderder dan ‘normale’ röntgendubbelsterren. Op deze foto zijn tussen NGC 2207 en IC 2163 zo’n 28 ULXs te zien.
Nieuwe sterren
Net als in veel andere botsende sterrenstelsels ontstaan in NGC 2207 en IC 2163 veel nieuwe sterren. Dat komt doordat schokgolven – die tijdens de botsing ontstaan – ervoor zorgen dat gaswolken instorten en sterren ontstaan. Onderzoekers die deze twee sterrenstelsels bestuderen, stellen dat er een sterk verband is tussen het aantal bronnen van röntgenstraling in verschillende delen van de sterrenstelsels en de snelheid waarmee in deze delen van de sterrenstelsels sterren ontstaan. Dat is op deze foto ook goed te zien. De bronnen van röntgenstraling zijn te vinden in de spiraalarmen, waarvan we weten dat er ook veel nieuwe sterren ontstaan. De sterren die de onderzoekers in verband brengen met de ULXs zijn waarschijnlijk nog heel jong (zo’n tien miljoen jaar oud).
Naar schatting ontstaan er in deze twee sterrenstelsels elk jaar zo’n 24 sterren met de massa van onze zon. Daarmee zijn de sterrenstelsels heel productief: een sterrenstelsel als het onze produceert ongeveer één tot drie nieuwe zonnen per jaar.
