Brein van sommige dieren wordt (tijdelijk) groter als wij hun leefgebied veranderen

spitsmuis

Wanneer wij mensen het leefgebied van dieren overhoop gooien (bijvoorbeeld van een bos een stad maken) dan heeft dat verstrekkende gevolgen. Sommige dieren weten gelukkig in zo’n situatie het hoofd boven water te houden. Simpelweg door dat hoofd groter te maken. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek.

De onderzoekers verzamelden de schedels van tien verschillende soorten dieren, waaronder die van vleermuizen, eekhoorns en spitsmuizen. Ze verzamelden niet alleen schedels van dieren die recent doodgegaan waren. Ook bestudeerden ze de schedels van dieren die aan het begin van de twintigste eeuw al het loodje hadden gelegd.

Slimmer
De onderzoekers ontdekten dat de stadse exemplaren van twee soorten een groter brein hadden dan hun soortgenoten op het platteland. Dat suggereert dat slimme dieren het in de stad beter doen.

Het is nog niet helemaal duidelijk of het grotere brein het resultaat is van evolutie, maar het lijkt er wel op

Nog groter?
Op basis daarvan verwachtten de onderzoekers dat het brein van stadse dieren alleen maar groter zou worden. Maar dat was niet het geval, vertelt onderzoeker Emilie Snell-Rood. “We zagen de schedelcapaciteit van stadse exemplaren door de tijd heen niet verder groeien. Sterker nog: bij twee soorten nam deze na verloop van tijd zelfs weer af.” Snell-Rood denkt dat wel te kunnen verklaren. Hersenweefsel vraagt veel energie. En de energie die de dieren daarin stoppen, kunnen ze niet in de voortplanting stoppen. “Dat kan verklaren waarom we bij twee soorten na verloop van tijd een afname in de schedelcapaciteit zien. Grotere hersenen zijn wellicht alleen voordelig tijdens het koloniseren van de stad.”

Veranderingen op het platteland
En niet alleen een stedelijke omgeving maakt het brein van dieren groter. De onderzoekers ontdekten ook dat het brein van vleermuizen en spitsmuizen op het veranderende platteland groeide. De onderzoekers wijzen erop dat veranderingen op het platteland klaarblijkelijk net zo ingrijpend kunnen zijn als de totstandkoming van steden. Vandaar dat ook de dieren op het platteland moeten investeren in een groter brein.

Evolutie
Onduidelijk is nog of het grotere brein van de dieren het resultaat is van evolutie. Maar het lijkt er wel op. “We zagen geen veranderingen in de lichaamsgrootte, dat suggereert dat het niet met voeding te maken heeft, maar eerder een evolutionaire reactie is.”

“Het herinnert ons aan het feit dat populaties zich aanpassen en dat in ieder geval sommige soorten veranderingen in de omgeving die door mensen worden veroorzaakt, kunnen bijbenen.” Door te achterhalen welke soorten dat zijn, kunnen er wellicht betere keuzes worden gemaakt wanneer mensen moeten beslissen om een bepaald natuurlijk gebied wel of niet te cultiveren.

Bronmateriaal

"U of M researchers find brain size tracks human-induced changes to the environment in some species" - UMN.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Holger Casselmann (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd