Nederlandse wetenschappers hebben ontdekt dat het brein van militairen die in Afghanistan hebben gevochten na ongeveer anderhalf jaar weer grotendeels hersteld is. Maar nog niet helemaal: de oorlog blijft gevolgen houden voor hun cognitieve netwerken.
Dat schrijven de onderzoekers in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences. Voor hun onderzoek volgden ze een groep militairen voor en nadat deze naar Afghanistan werd uitgezonden. De resultaten die dat opleverde, werden vergeleken met die van een controlegroep: een groep soldaten die zich op een missie naar het buitenland voorbereidde, maar uiteindelijk in Nederland bleef.
Hogere hersenfunctie
De onderzoekers bestudeerden de hogere hersenfuncties die een beroep doen op aandacht en het werkgeheugen. Deze hogere hersenfuncties spelen bijvoorbeeld een rol wanneer mensen een beslissing moeten maken, iets gaan plannen of fouten moeten zien te vermijden. De onderzoekers testten die hogere hersenfuncties voor de soldaten naar Afghanistan gingen en opnieuw zes weken en anderhalf jaar nadat de soldaten weer thuis waren gekomen.
Aanslag
Uit het onderzoek blijkt dat het brein van soldaten die met echt gevaarlijke situaties te maken hadden gehad (gevechten, aanslagen) een verandering had ondergaan. Er waren veranderingen in de opbouw en werking van de middenhersenen. Hierdoor konden de soldaten hun aandacht er bij lastige taken minder goed bijhouden. Na anderhalf jaar was dat probleem echter verholpen: de soldaten konden zich weer prima focussen.
Communicatie
Maar daarmee was niet alles weer zoals vanouds. Want ook na anderhalf jaar bleven er enkele veranderingen in het brein gehandhaafd. Zo bleef de communicatie tussen de middenhersenen en de prefrontale cortex minder goed. Het wijst erop dat stress die de soldaten in tijden van oorlog ervaren kan leiden tot veranderingen in het cognitieve netwerk. Het is nog te vroeg om te stellen dat die veranderingen echt permanent zijn. “Anderhalf jaar is lang,” stelt onderzoeker Guido van Wingen. “Maar dat wil niet zeggen dat de veranderingen altijd blijven bestaan. Dat weten we nog niet. Wie weet verdwijnt het nog.”
“Dit onderzoek is heel belangrijk,” vindt professor Sandy McFarlane, die verder niet bij het onderzoek betrokken was. “Het laat zien dat soldaten na blootstelling aan oorlog een periode van rust nodig hebben. Het feit dat er een blijvende verstoring van de verbindingen met de prefrontale cortex is, benadrukt dat er een limiet is als het gaat om de hoeveelheid traumatische stress die mensen kunnen verdragen.”
