Britten gaan embryo’s genetisch manipuleren: wat betekent dat?

Gisteren kreeg een Britse onderzoeker groen licht om het DNA van menselijke embryo’s te veranderen. Wat betekent dat? En is dat wenselijk?

Enige tijd geleden vroeg onderzoeker Kathy Niakan aan de Human Fertilisation and Embryology Authority toestemming om het DNA van menselijke embryo’s te veranderen. En die toestemming heeft ze nu gekregen. Ze kan nu menselijke embryo’s onderwerpen aan een techniek die we ‘gene-editing‘ noemen. Hierbij wordt DNA aangepast, verwijderd of toegevoegd.

Alleen voor onderzoek
De embryo’s waarmee Niakan gaat werken, worden gedoneerd door stellen die bezig zijn (geweest) met IVF. Niakan mag de embryo’s alleen aanpassen en bestuderen. De embryo’s mogen dus niet teruggeplaatst worden tijdens vruchtbaarheidsbehandelingen.

Een zeven weken oude embryo. Afbeelding:  Andrzej Zachwieja / Jan Walczewski (via Wikimedia Commons).
Een zeven weken oude embryo. Afbeelding: Andrzej Zachwieja / Jan Walczewski (via Wikimedia Commons).
Het onderzoek
Niakan heeft met haar studie een duidelijk doel voor ogen. Ze wil meer inzicht krijgen in de ontwikkeling die plaatsvindt in de zeven dagen nadat een eicel bevrucht is. In die periode groeit één enkele cel uit tot ongeveer 250 cellen. Door een beter beeld te krijgen van hoe (gezonde) menselijke embryo’s zich ontwikkelen, hoopt Niakan onder meer de kans op succes tijdens een IVF-behandeling te vergroten.

Designer-baby’s
Het werk van Niakan en het feit dat dit nu door de Britse overheid is goedgekeurd, is onderwerp van discussie. Tegenstanders zijn bang dat dit een eerste stap is richting ‘designer-baby’s’. Dit zijn baby’s wiens DNA in een vroeg stadium van hun ontwikkeling zo is aangepast dat ze helemaal aan de wensen van hun ouders voldoen.

Toezicht
Er zijn echter ook mensen die blij zijn dat het werk van Niakan nu onder toezicht van de Britse Fertilisation and Embryology Authority plaatsvindt. Deze instantie zal erop toezien dat de onderzoeken op een veilige en verantwoordelijke manier plaatsvinden. En dat is een geruststelling, zo vinden met name veel onderzoekers.

China
Groot-Brittannië is het eerste land dat officieel toestemming geeft voor het aanpassen van DNA van menselijke embryo’s. Maar het is niet het eerste land waarin dat onderzoek ook daadwerkelijk zal gaan plaatsvinden. In China werd vorig jaar voor het eerst DNA van menselijke embryo’s aangepast. Ook dat land heeft wel richtlijnen, maar die zijn niet zo strikt en duidelijk. En juist dit onderzoek – dat (ethisch) zo gevoelig ligt – zou toch eigenlijk aan strenge regels en toezicht onderworpen moeten zijn. En dat is vanaf gisteren dus ook het uitgangspunt van de Britse overheid. “We zouden er vertrouwen in moeten hebben dat ons regelgevend systeem op dit gebied goed genoeg functioneert om de wetenschap op één lijn te houden met de belangen van de maatschappij,” stelt dr. Sarah Chan, verbonden aan de universiteit van Edinburgh en niet betrokken bij de onderzoeksgroep van Niakan.

“Het is duidelijk dat de mogelijke voordelen van het voorgestelde onderzoek opwegen tegen de voorziene risico’s”

Implicaties
Tegelijkertijd is het ook belangrijk de implicaties van dit omstreden onderzoek in het oog te houden. De methoden zijn misschien niet voor iedereen even aanvaardbaar, maar de toepassingen die dit onderzoek kan hebben, hoeven niet onwenselijk te zijn. “De kennis kan praktische voordelen hebben en de succeskans van IVF verhogen door zowel de kans op een zwangerschap als de kans dat de zwangerschap standhoudt, te vergroten en wel op manieren die niet afhankelijk zijn van genome-editing,” stelt Robin Lovell-Badge, verbonden aan het Francis Crick Institute waar de experimenten van Niakan plaats zullen vinden. “Het is duidelijk dat de mogelijke voordelen van het voorgestelde onderzoek opwegen tegen de voorziene risico’s,” vindt professor Darren Griffin, verbonden aan de universiteit van Kent, in een reactie. “Nu genome-editing is uitgevonden, zal het niet meer weggaan,” stelt professor Daniel Brison, verbonden aan de universiteit van Manchester. “En de techniek is elders ter wereld al op menselijke embryo’s losgelaten. Nu kan het onderzoek plaatsvinden onder toezicht van een internationaal gerespecteerde instantie, de HFEA, die ervoor zorgt dat het onderzoek veilig en op een verantwoordelijke manier plaatsvindt.”

Wat vind jij? Wegen de mogelijke implicaties van het onderzoek op tegen de (ethische) bezwaren? Laat het ons hieronder weten!

Bronmateriaal

"HFEA approval for new “gene editing” techniques" - Francis Crick Institute
AUSSMC

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd