Competitie tussen mannetjes heeft vaak kwalijke gevolgen voor vrouwtjes. Maar blijkbaar veranderen verwante fruitvliegen hun gedrag, broers zijn onderling minder agressief waardoor de vrouwtjes meer nakomelingen produceren.
Het idee van seksuele voortplanting als een romantisch samenwerkingsverband tussen man en vrouw is een illusie. Steeds meer voorbeelden geven aan hoe seksuele competitie tussen mannetjes schadelijke gevolgen kan hebben voor het andere geslacht. Denk hierbij aan de stekelige penis van kevers, het agressieve paren van eenden (met vaak verdrinkende vrouwtjes als gevolg), of het injecteren van giftige proteïnen door mannelijke fruitvliegen.
Fitness
De competitie tussen de mannetjes is het gevolg van sterke natuurlijke en seksuele selectie. Individuen die succesvol zijn in het doorgeven van hun genetisch materiaal naar de volgende generatie, hebben de hoogste fitness. Deze fitness bestaat uit twee delen: directe en indirecte fitness. Directe fitness wordt bepaald door het aantal nakomelingen dat een individu zelf produceert. Indirecte fitness daarentegen hangt af van hoeveel nakomelingen de genetische verwanten van een individu op de wereld zet. Dus, door verwanten te helpen bij de reproductie, kan een individu onrechtstreeks zijn eigen fitness verhogen.
Broers
In theorie zou verwantschap tussen mannetjes de seksuele schade aan het vrouwtje reduceren. Pau Carazo (University of Oxford) toonde met enkele collega’s aan dat dit inderdaad het geval is voor fruitvliegen. In een reeks experimenten paarde hij drie mannelijke fruitvliegen met een vrouwtje. De mannetjes varieerden in verwantschap ten opzichte van elkaar. De onderzoekers vonden dat vrouwtjes die gekoppeld werden aan drie broers langer leefden en meer nakomelingen produceerden dan vrouwtjes die gekoppeld werden aan niet-verwante mannetjes. De broers gingen minder agressief om met het vrouwtje waardoor zij op latere leeftijd nog nakomelingen kon produceren.
Maar wanneer men twee broers en een niet-verwante fruitvlieg combineerde met een vrouwtje, had het niet-verwante mannetje het meeste succes. Hij zorgde voor twee keer zoveel nakomelingen in vergelijking met de aanwezige broers. Dit toont aan dat het vredelievende gedrag tussen verwanten misbruikt kan worden door egoïstische, niet-verwante individuen.
Jente Ottenburghs (1988) heeft sinds zijn Master Evolutie en Gedragsbiologie aan de Universiteit van Antwerpen een brede interesse voor evolutionaire biologie. Sinds mei 2012 werkt hij als PhD-student bij de Resource Ecology Group aan de Universiteit van Wageningen. Meer informatie over zijn onderzoek vindt u hier.
