Nieuw onderzoek toont op overtuigende wijze aan dat een toename aan broeikasgassen ervoor zorgde dat aan de laatste ijstijd een einde kwam.
De laatste ijstijd kwam over een periode van zo’n 7000 jaar tot een einde, die periode begon 19.000 jaar geleden. Maar waarom kwam die ijstijd tot een einde? Om een antwoord te vinden op die vraag, bestudeerden onderzoekers meer dan 1100 keien. Al deze keien waren tijdens de ijstijd door een dik pak ijs bedekt geweest. Maar toen het ijs smolt, werden de stenen weer aan de atmosfeer blootgesteld.
Kosmische straling
Nu kunnen onderzoekers vaststellen wanneer de stenen exact aan de atmosfeer werden blootgesteld, oftewel: wanneer het ijs smolt. Als een steen aan de atmosfeer wordt blootgesteld, wordt deze ook blootgesteld aan kosmische straling. En dat zorgt ervoor dat in de steen bepaalde isotopen ontstaan. De onderzoekers achterhaalden wanneer deze isotopen ontstonden. Vervolgens pakten ze er ijskernen bij. IJskernen bevatten luchtbelletjes en die luchtbelletjes kunnen ons meer vertellen over de samenstelling van de atmosfeer op het moment dat het ijs ontstond. De onderzoekers bestudeerden het ijs (en de luchtbelletjes) afkomstig uit de tijd waarin de onderzochte stenen bloot kwamen te liggen en ontdekten dat het moment waarop de stenen bloot kwamen te liggen, samenviel met het moment waarop de hoeveelheid broeikasgassen toenam. “De gegevens tonen aan dat toen de hoeveelheid broeikasgassen toenam, de gletsjers begonnen te smelten en zich terugtrokken,” vertelt Jeremy Shakun.
Andere redenen
Met het onderzoek is eindelijk duidelijkheid ontstaan over waarom de gletsjers zich aan het eind van de ijstijd terugtrokken. Niet veranderingen in de baan die de aarde om de zon maakt of veranderingen in de verspreiding van de warmte in de aardse oceanen, maar een toename aan broeikasgassen dwong de gletsjers terug.
Het onderzoek kan ons mogelijk tevens meer duidelijkheid geven over wat er in de toekomst te gebeuren staat. Aan het eind van de laatste ijstijd steeg de hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer van 180 ppm (deeltjes per miljoen) naar 280 ppm. De afgelopen 150 jaar steeg de hoeveelheid koolstofdioxide van 280 ppm naar 400 ppm: dat is een veel sterkere stijging dan aan het einde van de ijstijd en suggereert dat de gevolgen voor de gletsjers ook heftiger zullen zijn. “We kunnen 80 tot 90 procent van de gletsjers wereldwijd in de komende eeuwen kwijtraken als de broeikasgassen met deze snelheid blijven toenemen,” stelt onderzoeker Peter Clark.
