Bruine vlekken op muren van de tombe van Toetanchamon zijn niet gevaarlijk

Alle micro-organismen die de vlekken maakten, zijn dood.

En dat is bijzonder goed nieuws. Het betekent namelijk dat ze geen enkele bedreiging vormen voor de wandschilderingen in de wereldberoemde tombe. Tot die conclusie komen onderzoekers nadat ze historische foto’s van de vlekken bestudeerden en de vlekken zelf aan een uitgebreide analyse onderwierpen.

Zorgen
Op de muren van de grafkamer van Toetanchamon bevinden zich prachtige schilderingen. Maar de schilderingen worden her en der onderbroken door mysterieuze bruine vlekken die we in andere Egyptische tombes niet zien. De mysterieuze bruine vlekken zaten er al toen Howard Carter de tombe van Toetanchamon in 1922 ontdekte en baren de Egyptische autoriteiten al enige tijd zorgen. Want waardoor zijn deze vlekken ontstaan? En worden ze – bijvoorbeeld doordat de tombe jaarlijks talloze bezoekers krijgt – nog groter?

Foto’s
Om daar meer over te weten te komen, bestudeerden onderzoekers onder meer foto’s uit de jaren twintig van de vorige eeuw waarop de vlekken te zien waren. De analyse suggereerde dat de vlekken de afgelopen decennia niet groter zijn geworden.

DNA
Maar de onderzoekers waren nog niet tevreden. En dus werd een DNA-onderzoek en chemische analyse van de vlekken opgezet. Het onderzoek bevestigt dat de vlekken ontstaan zijn door micro-organismen, maar onthult tevens dat er geen enkele activiteit meer is. In andere woorden: de micro-organismen die deze vlekken maakten, zijn allemaal dood.

Niet weg te halen
Het onderzoek wijst verder uit dat de vlekken wel zijn doorgedrongen in de verflaag. Het betekent dat het onmogelijk is om ze te verwijderen zonder de schilderingen te beschadigen. Daarom zal er verder niets aan de vlekken worden gedaan.

Een deel van de wandschilderingen in de tombe van Toetanchamon. Afbeelding: Solomon Witts (via Wikimedia Commons).
Luchtvochtigheid
De wetenschappers keken tijdens het onderzoeksproject – een samenwerking tussen het Egyptische Ministerie van Oudheden en het Getty Conservation Institute – niet alleen naar de bruine vlekken. Er werd ook gekeken in hoeverre Toetanchamons grafkamer wordt aangetast door de vele bezoekers die deze dagelijks bewonderen. Daarbij werd bijvoorbeeld gekeken naar de impact die de hoge luchtvochtigheid en CO2-concentratie op de tombe heeft. “Vochtigheid is goed voor de groei van micro-organismen en kan bovendien direct van invloed zijn op de muurschilderingen, terwijl CO2 een ongemakkelijke atmosfeer voor de bezoekers zelf creëert,” legt onderzoeker Neville Agnew uit. “Maar misschien nog wel veel erger is de fysieke beschadigingen aan de muurschilderingen. Gedetailleerd onderzoek laat zien dat er sprake is van een opeenstapeling aan krassen en slijtage op de plekken die bezoekers en filmcrews toegang bieden tot de krappe tombe.”

Stof
Een ander probleem dat tijdens het onderzoek boven kwam drijven, is het stof dat bezoekers in de tombe brengen en zich op de vloeren en zelfs muren verzamelt. Hierdoor moet de tombe vaker worden schoongemaakt, waardoor de kans dat verflagen loslaten, groter wordt.

Geheime kamers
Wist je dat er momenteel onderzoek wordt gedaan naar twee vermeende geheime kamers die in de tombe van Toetanchamon verstopt zouden zitten? Lees er hier meer over!

Het onderzoek naar de tombe heeft veel informatie opgeleverd, zo vertelt onderzoeker Lori Wong. “Omdat het project ons in staat stelde om een ongeëvenaard onderzoek op te zetten dat draait om de tombe en de muurschilderingen, hebben we een beter begrip verkregen van de manier waarop men in het Nieuwe Rijk tombes bouwde en versierde. Het onderzoek heeft ook een nieuw licht geworpen op de toestand van de tombe en de oorzaken van het verval van de tombe en die resultaten kunnen we weer gebruiken om de tombe in de toekomst te beschermen.”

Bronmateriaal

"Getty Conservation Institute Announces near completion of work at the tomb of King Tutankhamen" - Getty Conservation Institute

Afbeelding bovenaan dit artikel: Solomon Witts (via Wikimedia Commons)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd