Omdat de planeten zo dicht bij elkaar staan, kunnen levensvormen zich in theorie gemakkelijk van de ene naar de andere planeet begeven.
TRAPPIST-1 is een interessant systeem dat bestaat uit een moederster en zeven planeten die qua grootte vergelijkbaar zijn met de aarde. Zeker drie van deze planeten bevinden zich in de leefbare zone (en kunnen in theorie dus vloeibaar water herbergen).
Lekker dichtbij
De zeven planeten staan heel dicht bij hun ster en bij elkaar (de afstand tussen de buitenste planeet van het stelsel en de ster TRAPPIST-1 is kleiner dan de afstand tussen onze zon en haar binnenste planeet Mercurius). Die kleine afstanden binnen het TRAPPIST-1-systeem hebben onderzoekers aan het denken gezet. Want stel nu dat op één van deze planeten leven is ontstaan. Dan kan het zich toch heel gemakkelijk naar de andere planeten verplaatsen en het leefbare deel van het systeem koloniseren? Inderdaad, zo stellen onderzoekers nu in hun paper ‘Enhanced interplanetary panspermia in the TRAPPIST-1 system‘.
Panspermie
In het paper gaan de onderzoekers na hoe groot de kans is dat er in het TRAPPIST-1-systeem panspermie heeft plaatsgevonden. Panspermie is een interessante hypothese die stelt dat leven op tal van plekken in het universum te vinden is en dat het van het ene naar het andere hemellichaam verspreid wordt door onder meer kometen en planetoïden. Zo zijn sommige mensen ervan overtuigd dat het leven op aarde niet hier, maar op Mars ontstaan is. Tijdens een inslag zou gesteente met daarop Martiaanse microben naar de aarde zijn geslingerd, waarna die Martiaanse microben onze planeet konden koloniseren en verder evolueerden tot de levensvormen zoals we die vandaag de dag kennen. Het blijft een theorie, want tot op de dag van vandaag is er geen overtuigend bewijs dat Mars ooit echt leven herbergde. Laat staan dat er bewijs is voor het vermoeden dat het leven zich van Mars naar de aarde heeft verplaatst tijdens een gewelddadige meteorietinslag op Mars, een daaropvolgende lange ruimtereis en minstens zo’n gewelddadige crash op aarde.
TRAPPIST-1
Terug naar TRAPPIST-1, want daar draait het nu natuurlijk om. “Als de omstandigheden op één van de TRAPPIST-1-planeten gunstig zijn voor het ontstaan van leven dan roept dat onmiddellijk een interessante vraag met belangrijke consequenties op,” zo schrijven de onderzoekers. “Zou het leven zich van de ene naar de andere planeet kunnen verplaatsen door een verplaatsing van rotsachtig materiaal? Panspermie is uitgebreid onderzocht in ons eigen zonnestelsel als een manier om leven naar de aarde of van de aarde vandaan te transporteren. De planeten in de leefbare zone van TRAPPIST-1 bevinden zich op slechts 0,01 AU afstand van elkaar, die afstand is tientallen keren kleiner dan de afstand tussen de aarde en Mars.” Je zou dan ook geneigd zijn om te denken dat panspermie in dit systeem heel aannemelijk is.
Grotere kansen
En berekeningen van de onderzoekers laten zien dat dat ook inderdaad het geval is. Zo is de kans dat levensvormen zich van de ene TRAPPIST-1-planeet naar de andere begeven zo’n 1000 keer groter dan de kans dat stenen afkomstig van Mars microben op aarde afleveren. Ook de kans dat microben een reis van de ene TRAPPIST-1-planeet naar de andere overleven is zo’n 100 keer groter dan de kans dat Martiaanse microben de reis naar de aarde overleven. De afstand tussen de TRAPPIST-1-planeten is namelijk kleiner en de reistijd is dus korter.
De implicaties
Wat suggereert het onderzoek nu precies? Nou, als er leven is in het TRAPPIST-1-systeem dan lijkt het – aangenomen dat panspermie echt plaatsvindt – aannemelijk dat we het op meerdere planeten gaan aantreffen. En als we het op meerdere planeten aantreffen, kan dit systeem wel eens bewijzen dat panspermie meer is dan een hypothese alleen. “De transfer van leven middels panspermie kan getest worden door te kijken of dezelfde biosignaturen op meerdere planeten wordt aangetroffen.” Ook zouden we dan meer inzicht kunnen krijgen in de evolutie van leven. Want stel dat levensvormen verschillende planeten gekoloniseerd hebben, dan zou je verwachten dat de evolutie op elk van die planeten (met eigen omstandigheden) weer ietsje anders verloopt. “We kunnen bestuderen hoe gevoelig het leven is voor begincondities zoals belichting, zwaartekracht, luchtdruk en andere factoren.”
Maar we moeten niet te hard van stapel lopen. Zo is nog niet bewezen dat er leven is in het TRAPPIST-1-systeem en blijft ook het hele panspermie-verhaal een hypothese. Er is dan ook nog heel wat onderzoek nodig om deze theorieën verder te verkennen.
