Canada is recent twee ijskappen kwijtgeraakt

In 2017 voorspelden onderzoekers dat de St. Patrick Bay-ijskappen binnen vijf jaar zouden verdwijnen. En ze hadden gelijk.

Op recente satellietbeelden, gemaakt door NASA’s Advanced Spaceborn Thermal Emission and Reflection Radiometer (ASTER) is te zien dat beide ijskappen inmiddels compleet zijn verdwenen. En dat maakt ze tot de meest recente – maar zeker niet de laatste – slachtoffers van klimaatverandering.

Snelle ondergang
Het is snel gegaan met de St. Patrick Bay-ijskappen, zo vertelt Mark Serreze die de ijskappen in 1982 voor het eerst bezocht. “Toen ik deze ijskappen voor het eerst bezocht, leken het zulke permanente landschapskenmerken. Om vervolgens te zien dat ze in minder dan 40 jaar tijd verdwijnen, is verbazingwekkend.”

In 1959 bestreek de grootste St. Patrick Bay-ijskap nog 7,48 vierkante kilometer. De kleinste St. Patrick Bay-ijskap mat in datzelfde jaar 2.93 vierkante kilometer. In de jaren die volgden, werden de ijskappen echter snel kleiner. En in 2016 besloegen ze nog maar 5 procent van die oorspronkelijke omvang. In 2017 voorspelden onderzoekers – waaronder ook Serreze – dan ook dat de ijskappen binnen vijf jaar zouden verdwijnen. En die voorspelling is deze maand uitgekomen. Want ASTER – één van de instrumenten aan boord van de TERRA-satelliet – onthulde op 14 juli dat beide ijskappen compleet verdwenen zijn.

De ondergang van de twee Canadese ijskappen in beeld. De lijntjes geven de omvang in 1959, 2001, 2014 en 2015 aan. Afbeelding: Serreze, M. C., Raup, B., Braun, C., Hardy, D. R., and Bradley, R. S.: Rapid wastage of the Hazen Plateau ice caps, northeastern Ellesmere Island, Nunavut, Canada, The Cryosphere, 11, 169–177, https://doi.org/10.5194/tc-11-169-2017, 2017.

Nog twee ijskappen over
De St. Patrick Bay-ijskappen bevinden zich op het Ellesmere-eiland, dat in de Noordelijke IJszee ligt. De twee kleine ijskappen die nu verdwenen zijn, maken deel uit van een groepje van vier ijskappen die op het zogenoemde Hazen Plateau rusten. De resterende twee ijskappen – de Murray- en Simmons-ijskappen – liggen een stuk hoger dan de twee verdwenen ijskappen en doen het daarom naar omstandigheden beter. Toch verwachten onderzoekers dat ook deze ijskappen door toedoen van de opwarming van de aarde, zullen verdwijnen.

Links de ijskappen in 2015. Rechts een foto gemaakt in juli 2020: de ijskappen zijn compleet verdwenen. Afbeelding: Bruce Raup, NSIDC.

“We weten allang dat wanneer klimaatverandering toeslaat, de effecten daarvan met name goed merkbaar zijn in het Arctisch gebied,” stelt Serreze. “Maar de dood van deze twee kleine ijskappen die ik ooit zo goed kende, heeft klimaatverandering wel erg persoonlijk gemaakt. Het enige wat nu nog over is, zijn enkele foto’s en veel herinneringen.”

Vervolgonderzoek
Hoewel de ondergang van de twee ijskappen betreurenswaardig is, zien onderzoekers tegelijkertijd ook kansen. Zo biedt de ondergang van de ijskappen hen de kans om te onderzoeken hoe planten het plotseling ijsvrije poollandschap koloniseren. En dat kan weer meer inzicht geven in hoe het andere bieden die op korte of langere termijn ijsvrij worden, vergaat.

Dat de St. Patrick Bay-ijskappen zeker niet de laatste ijsmassa’s zijn die door opwarming van de aarde verdwijnen, staat vast. Zo smelt de Groenlandse ijskap de laatste jaren heel hard en heeft ook Antarctica de afgelopen decennia schrikbarend veel ijs verloren. Tegelijkertijd zijn er ook grote zorgen over de zogenoemde tropische gletsjers die we bijvoorbeeld in Peru vinden. Recent onderzoek wijst uit dat van de 1973 gletsjers in het land er inmiddels al zo’n 170 verdwenen zijn. En ook de resterende gletsjers smelten hard. Hetzelfde geldt voor de laatste gletsjers in Indonesië en Papoea. Volgens een vorig jaar verschenen studie zouden deze gletsjers zelfs binnen tien jaar verleden tijd kunnen zijn.

Bronmateriaal

"The St. Patrick Bay ice caps in Canada have completely disappeared" - NSIDC
Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA World Wind (via Wikimedia Commons)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd