De Cassini-ruimtesonde verbrandde vorige maand in de atmosfeer van Saturnus. Daarmee kwam een einde aan een fascinerende missie. De afgelopen dertien jaar maakte Cassini ontelbaar veel mooie foto’s van Saturnus, de ringen en haar manen. Dit zijn de veertig mooiste exemplaren.
Meer dan 630 bezoekers hebben de mooiste Saturnus-foto’s geselecteerd uit een voorselectie van ruim honderd foto’s. Uiteindelijk hebben veertig foto’s meer dan honderd stemmen gekregen. De allermooiste kiekjes van Cassini laten we in oplopende volgorde zien.
40. Spookachtige spaken – 104 stemmen
In de ringen van Saturnus zijn spaken te zien. Dit zijn spookachtige verschijnselen, die al in de jaren tachtig door Voyager 1 zijn gefotografeerd. De spaken bestaan uit waterijsdeeltjes. Veel van de deeltjes zijn zelfs groter dan één micrometer (1/1000ste millimeter). Wetenschappers vermoeden dat de deeltjes door elektrostatische krachten worden opgetild uit het ringvlak. Let op: de twee zwarte lijnen op de onderstaande foto zijn geen spaken.
39. Kwartet – 107 stemmen
Hoeveel manen tel jij? Als het goed is, dan zie je er vier. Van boven naar beneden: Telesto, Prometheus, Titan (achtergrond) en Rhea (op de voorgrond).
38. Prometheus – 108 stemmen
Prometheus is een herdermaan in de F-ring. Herdermanen zijn manen die door hun zwaartekracht de stofdeeltjes van een planetaire ring bij elkaar houden. Prometheus is de herder in de F-ring en is qua vorm nogal uitgerekt (148 bij 100 bij 68 kilometer).
37. Daphnis – 114 stemmen
Ook Daphnis is een herdermaan en dit object houdt de zogenoemde Keelerscheiding open. Deze scheiding is 35 kilometer breed. Daphnis zelf heeft een diameter van acht kilometer. Op de foto zie je duidelijk hoe Daphnis ‘speelt’ met de deeltjes in de ringen van Saturnus. Op de redactie vinden we dat deze foto een beetje laag in de lijst staat. Mee eens?
Hieronder een uitsnede van de bovenstaande foto.
36. Enceladus boven de ringen – 115 stemmen
Wie goed kijkt, ziet nog een pluim boven het oppervlak van Enceladus.
35. Rhea – 118 stemmen
De donkere kant van Rhea in beeld. Mooi samenspel van ringen en schaduwen.
34. Dione – 122 stemmen
De maan Dione is een ijsmaan. Wellicht schuilt er onder de ijskorst vloeibaar water, net zoals de maan Enceladus. De kern van Dione wordt opgewarmd door de getijdewerking met Saturnus.
33. Saturnus van boven – 122 stemmen
De ringen vormen hier haast een perfecte cirkel.
32. Aurora – 127 stemmen
Met de infraroodcamera van Cassini is deze fraaie foto van poollicht gemaakt. Het was een verrassing voor astronomen om zo’n heldere en grote aurora op Saturnus te zien.
31. Unieke kijk op Saturnus – 128 stemmen
Hier zweeft Cassini iets boven Saturnus, waardoor de noordpool goed te zien is. De schaduw van Saturnus valt op de ringen.
30. Spaken – 130 stemmen
Nog een foto van de spaken. Op deze zijn de spookachtige verschijnselen nog beter zichtbaar dan op de foto op plek #40.
29. Spel der schaduwen – 131 stemmen
Vanuit welke hoek je Saturnus ook bekijkt: het blijft een adembenemende planeet!
28. Tethys in de verte – 142 stemmen
Tethys lijkt maar een klein maantje naast de reusachtige planeet Saturnus.
27. Oppervlak van Titan (door Huygens) – 144 stemmen
Zo ziet het oppervlak van Titan er uit. Deze foto is gemaakt door de Huygens-sonde, toen deze in 2005 op het oppervlak van de maan landde. De foto is bijzonder, omdat het de eerste foto vanaf het oppervlak van een maan van Saturnus is.
26. Dag Enceladus – 145 stemmen
Daar verdwijnt Enceladus achter Saturnus. Een van de laatste beelden van Cassini.
25. Mimas – 146 stemmen
Schitterend foto van Mimas met op de achtergrond de schaduw van de ringen van Saturnus op het oppervlak van de ringenplaneet.
24. Familieportret – 151 stemmen
Drie manen op een rij, namelijk Titan, Mimas (onderkant) en Rhea (linksboven). Fraai familieportret.
23. Iapetus – 151 stemmen
Iapetus is een bijzondere maan en staat met één foto in de top 40. Iapetus is met een diameter van 1468 kilometer één van de grotere manen van Saturnus en draait op een afstand van zo’n 3.561.000 kilometer om de gasreus heen. Daarbij is altijd dezelfde zijde van de maan op Saturnus gericht. Wat de maan zo bijzonder maakt, is dat deze twee gezichten heeft. De ene helft is heel donker (reflecteert minder dan vijf procent van het inkomende licht) en de andere helft is heel licht. Op de foto hieronder is de scheiding goed te zien.
22. Bijzonder mozaïek – 160 stemmen
De zon staat achter de ringenplaneet, wat een fraaie foto oplevert. Iets hoger in de lijst staat precies dezelfde mozaïek, maar dan met een andere afstelling qua filters. Die foto vonden jullie nog mooier, want die kreeg twee keer zoveel stemmen.
21. Methaanmeren op TItan – 163 stemmen
Het regent methaan op Titan, waardoor er ook grote meren met ethaan en methaan zijn. Op infraroodfoto’s zijn deze meren duidelijk te zien.
20. Ringen van Saturnus – 167 stemmen
Vijftig tinten grijs.
19. Close-up van de ringen – 169 stemmen
Zo zien de ringen van Saturnus er van dichtbij uit.
18. Moderne kunst – 170 stemmen
Dit lijkt wel een kunstwerk. 170 mensen gaven deze foto een duim omhoog.
17. Aankomst bij Saturnus – 172 stemmen
Deze foto werd op 9 februari 2004 gemaakt op 69 miljoen kilometer van Saturnus. Op 1 juli 2004 kwam Cassini aan bij de ringenplaneet.
16. Enceladus sproeit water – 173 stemmen
Enceladus sproeit water de ruimte in. Hopelijk kunnen we dit water ooit analyseren en achterhalen of er tekenen van leven zijn.
15. Verborgen kant van Titan – 184 stemmen
Normaal gesproken zien we van Titan niet veel meer dan een dicht wolkendek. Dankzij infraroodfoto’s weten we nu wat er onder het wolkendek schuilgaat.
14. Noordpool – 185 stemmen
Op de noordpool van Saturnus is een gigantische zeshoek te vinden. De zeshoek wordt gevormd door een atmosferische straalstroom, die om de noordpool suist. In deze straalstroom zijn bijzondere structuren te zien, zoals concentrische cirkels en spiralen. De diameter van de straalstroom is twee keer de diameter van de aarde. Hoe de atmosferische straalstroom aan de zeshoekige vorm komt, is onbekend. De foto is op 22 juli 2013 gemaakt op 984.000 kilometer afstand van Saturnus.
13. Contrast – 202 stemmen
Een buitengewoon mooie compositie van de manen Titan en Rhea. Het contrast tussen deze buitenaardse werelden is enorm. Titan heeft immers een atmosfeer, terwijl Rhea een dorre wereld is.
12. Afdaling Huygens – 218 stemmen
Deze fotoreeks is natuurlijk gemaakt door de Huygens-sonde. Op 25 december 2004 ontkoppelde Huygens zich van Cassini. Op 14 januari 2005 landde de sonde op het oppervlak van de maan Titan. Er zijn 700 foto’s gemaakt tijdens de afdaling, maar de helft is verloren gegaan door een menselijke fout. Cassini luisterde namelijk maar met één kanaal en niet met twee kanalen. Gelukkig bleven de meetresultaten bewaard.
11. X-factor – 238 stemmen
De populairste foto van de ringen van Saturnus is dit exemplaar. De ringen van Saturnus snijden het beeld met daarachter de atmosfeer van de ringenplaneet.
10. Poollicht – 239 stemmen
Nog een foto van poollicht op Saturnus, alleen is nu de hele planeet zichtbaar. Zo ziet Saturnus er in infrarood licht uit.
9. Hyperion – 263 stemmen
Hyperion lijkt net een ruimtespons. De maan heeft een diameter van slechts 266 kilometer en is daarmee het grootste onregelmatige object in het zonnestelsel. Wetenschappers denken dat Hyperion een deel van een groter object is, dat vroeger is afgebroken. De maan bestaat voor een groot deel uit bevroren water.
8. Dione naast Saturnus – 275 stemmen
De middelgrote maan Dione valt in het niet naast de grote gasplaneet Saturnus. Deze foto is geliefd onder bezoekers, wat waarschijnlijk komt door de juiste kijkhoek van Cassini. Het ringvlak snijdt recht door het centrum van de foto, terwijl de schaduwen van de ringen op de planeet te zien zijn.
7. De ringen zijn niet vlak – 285 stemmen
Dat de ringen van Saturnus niet vlak zijn is goed te zien op de onderstaande foto. Torens van gas en stof werpen een schaduw op de buurringen. Buitengewone foto!
6. Aarde door de ringen van Saturnus – 300 stemmen
Een schitterende foto van de aarde door de ringen van Saturnus. Net buiten de top vijf en dat is opvallend, want deze foto was een kanshebber voor het podium.
Zie je de aarde? Nee? Vooruit, dan nogmaals dezelfde foto, maar dan met een pijl. Zo ziet onze planeet er op een afstand van ruim één miljard kilometer uit. Een ‘Pale White Dot’.
5. Storm op de noordpool – 306 stemmen
Nee, dit is niet de Grote Rode Vlek op Jupiter. Andere storm, andere planeet, soortgelijke vorm.
4. Titan – 318 stemmen
Titan is natuurlijk de grootste maan van Saturnus en schittert op dit kiekje.
3. Zo zag je Saturnus nog nooit – 318 stemmen
Deze foto is al in 2006 gemaakt en inmiddels een oude bekende, maar wat blijft het toch een schitterende plaat. De zon staat achter de ringenplaneet, waardoor de planeet dreigend overkomt. Wist je dat dit mozaïek uit 165 foto’s bestaat? Daarnaast zijn beelden van verschillende golflengten (o.a. infrarood en ultraviolet) gecombineerd. Het is dus geen natuurlijke foto van Saturnus, maar wat geeft dat. Leuk detail: binnen de G-ring en linksboven de heldere ringen is de aarde te zien. Een uitsnede daarvan staat op plek zes in de lijst.
2. Gigantische storm – 323 stemmen
Deze flinke storm raasde in 2011 op Saturnus. Het is de grootste storm ooit geobserveerd door de Voyager of Cassini-ruimtesonde. De storm had een lengte van 300.000 kilometer, wat vergelijkbaar is met de afstand van de aarde naar de maan.
1. Enceladus: bron van leven? – 417 stemmen
En de winnaar is… deze prachtige foto van de maan Enceladus. Stiekem hopen we natuurlijk allemaal dat er snel een nieuwe missie naar deze maan gaat. Onder het oppervlak van deze ijsmaan bevindt zich een oceaan met wellicht microscopisch leven. Hoe ziet dat leven er precies uit? Is het zoals microscopisch leven op aarde of totaal anders? Het blijft voorlopig giswerk. Op de onderstaande foto zijn de scheuren in het bevroren oppervlak duidelijk te zien.
Genoten van deze compilatie?
Deel hieronder jouw favoriete Cassini-foto’s die de lijst niet hebben gehaald. En… ben je het eens met de volgorde? Welk foto’s moeten hoger of lager? Alle 630+ bezoekers: bedankt voor het stemmen!
