Cijfercodes in brieven van koningin Elizabeth Stuart

Onderzoeker Nadine Akkerman heeft ontdekt dat brieven van koningin Elizabeth Stuart van Bohemen vol cijfercodes zitten. De 17e eeuwse brieven werden geschreven tijdens Stuarts’ ballingschap en onderschept door een spion. Dit was opvallend genoeg een vrouw: gravin Alexandrine. De NWO heeft Akkerman een subsidie verstrekt om haar onderzoek voort te zetten.

Elizabeth Stuart was een Schotse dame die in 1613 met de calvinistische Frederick V trouwde. Ze regeerden samen kort over de Bohemen, totdat de katholieke legers ze daar verdreven. Ze gingen in ballingschap en woonden in Den Haag. Maar uit de brieven van Stuart blijkt dat de koningin daar niet stilzat. Ze schreef de ene brief na de andere en was absoluut politiek geëngageerd.

Twee soorten
Die brieven zijn volgens Akkerman onder te verdelen in twee soorten: de brieven met oppervlakkige en onjuiste informatie die via officiële kanalen werden verstuurd en belangrijke brieven in geheimschrift die via geheime kanalen hun weg vonden. Die geheime route liep, zo ontdekte Akkerman, via Brussel waar Alexandrine, de gravin van Thurn en Taxis de post ontving.

Geld
Er is heel weinig bekend over vrouwelijke spionnen, maar Akkerman ontdekte dat deze gravin de belangrijkste persoon in een groot spionnennetwerk genaamd de ‘Kamer van het Thurn en Taxis Postkantoor’ was. Deze ‘kamer’ bestond uit mensen die gespecialiseerd waren in geheimschriften. Zij onderschepten de brieven, ontcijferden deze, plakten ze netjes weer dicht en stuurden ze door. De spionnen waren niet zozeer geïnteresseerd in de inhoud van de brieven, maar wel in het geld dat deze informatie op zou kunnen leveren.

Nonnen
Volgens Akkerman was Alexandrine absoluut niet de enige vrouwelijke spion in de Kamer. “Vrouwen in de 17e eeuw mochten geen officiële functies bekleden maar ze hadden vaak wel toegang tot belangrijke informatiebronnen. Ze waren bijvoorbeeld verpleegster, winkelier, hofdame, en in sommige gevallen ook edelvrouw.” Iedereen die een beetje bereisd was, kon in principe spion worden. Uit onderzoek blijkt dat zelfs nonnen politiek geëngageerd waren en niet terugdeinsden voor een spionageklus meer of minder.

Akkerman hoopt nog veel meer over de vrouwelijke spionnen te weten te komen en weet zich daarin gesteund door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Deze heeft haar een subsidie verstrekt.

Bronmateriaal

Nieuwsbrief Universiteit van Leiden

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd