Klimaatonderzoekers verwachten dat de CO2-concentratie in de atmosfeer in 2019 het snelst zal toenemen sinds het begin van de metingen.
“Sinds 1958 hebben we een toename van 30 procent van koolstofdioxide in de atmosfeer waargenomen,” zegt onderzoeker Ricard Betts. “Dit wordt veroorzaakt door emissies van fossiele brandstoffen, ontbossing en industrie.” Volgens de onderzoeker zouden de CO2-concentraties nog hoger zijn geweest ware het niet dat bossen en oceanen veel overtollige uitstoot absorberen. “Dit jaar verwachten we dat deze koolstofputten relatief zwak zullen zijn, waardoor de impact van de door mens uitgestoten CO2 hoger zal zijn dan vorig jaar.”
Schatting
De gemiddelde CO2-concentratie in 2019 zal naar verwachting 411 ppm (deeltjes per miljoen) zijn. In mei bereikt de concentratie een piek van 414 ppm en in september zal deze terugvallen tot 408 ppm, om tegen het einde van het jaar weer toe te nemen. Ter vergelijking: in 2018 is de gemiddelde CO2-concentratie in de atmosfeer berekend op 407 ppm. Dit is al 45 procent boven de pre-industriële basislijn (1850 – 1900).
In 2017 was de concentratie broeikasgassen 404,5 ppm, in 2016 403,3 ppm en in 2015 400.1 ppm.
Waar ligt dit aan?
Hoewel de toename wordt gevoed door de aanhoudende emissies van fossiele brandstoffen en ontbossing, heeft de stijging in 2019 ook te maken met de terugkeer van El Niño-achtige omstandigheden. Deze natuurlijke klimaatvariatie veroorzaakt warme en droge omstandigheden in de tropen, wat er toe leidt dat bossen en vegetatie minder CO2 opnemen (zie kader). Waarschijnlijk zal de CO2-uitstoot in 2019 met 2,75 ppm stijgen. Dit zal een van de hoogste jaarlijkse stijgingen worden sinds het begin van de metingen, die 62 jaar geleden begonnen. Alleen jaren met een sterke El Niño – zoals in 1997-1998 en 2015-2016 – zullen waarschijnlijk komend jaar overtreffen. Zo was de stijging in 2016 3,39 ppm. In het eerste decennium van de metingen was de stijging van de atmosferische CO2 slechts 0,9 ppm per jaar.
Andere wetenschappers reageren geschokt op het nieuws. “Het is zeer ontmoedigend,” zegt pooldeskundige Julienne Stroeve. “Vorig jaar stond de uitgestoten CO2 gelijk aan het smelten van ongeveer 110.000 vierkante kilometer Arctisch zee-ijs. Dat is ongeveer drie keer zo groot als Zwitserland.” Ook atmosferisch expert Anna Jones laat zich over het nieuws uit: “De aanhoudende stijging van CO2 in de atmosfeer strookt helemaal niet met de ambitie om de wereldwijde opwarming van de aarde onder de 1,5°C te houden,” zegt ze. “We moeten juist naar een vermindering van de CO2-uitstoot toewerken, niet naar een stijging.” Om verdere opwarming van de aarde een halt toe te roepen, moet de wereldwijde uitstoot in 2030 zijn gehalveerd, voordat de uitstoot uiterlijk twintig jaar later tot nul is gedaald. Er is echter nog een lange weg te gaan.