Column: Groente versus vlees

Waar is het lichaam gelukkiger mee: groente of vlees? Columnist Cees Mulder legt het u graag uit!

Wie als avondeten een lekkere lichte maaltijd wil eten, kiest doorgaans eerder voor een frisse zomersalade dan voor een bal gehakt. En hoewel een salade misschien minder zwaar op de maag ligt dan een stuk vlees, zadelt u uw lichaam wel op met een flinke klus!

Celwanden
Planten zijn namelijk niet makkelijk te verteren. Dat komt omdat planten geen botten hebben. Maar omdat een plant toch graag rechtop wil staan, zit er om elke cel van een plant een celwand. De celwand is een harde laag waardoor de cellen zich als het ware kunnen opstapelen als blokken uit een blokkendoos. Handig voor de plant, minder handig voor het dier dat de plant opeet.

Meer van Cees

Meer weten over wat u eet? Lees dan ook eens Cees’ columns over suikergoed en Chinees voedsel!

Trucje
Om deze harde celwanden kapot te kunnen maken, moet een planteneter aardig wat trucjes in huis hebben. Het lichaam van deze dieren is dan ook helemaal aangepast om deze celwanden stuk te krijgen. Zo hebben ze een aantal grote brede kiezen die de plantencellen kapot malen en een enorm lang darmstelsel vol met bacteriën die zich tegoed doen aan de celwanden. Daarnaast heeft een planteneter een bijzonder goede eetlust nodig, want eten moeten ze de hele dag door. Plantaardig voedsel levert nauwelijks energie en bouwstoffen op, dus om aan voldoende calorieën te komen, is het dooreten geblazen.

Vleeseters
Echte vleeseters zoals tijgers krijgen de celwanden niet kapot. Toch hebben ook deze dieren wel de vezels nodig die plantaardig voedsel levert. Hier hebben ze gelukkig wat handigs op bedacht: ze eten voorverteerde planten. En waar vinden vleeseters die? In het maag-darmstelsel van hun prooidieren. Zodra een tijger een prooidier heeft gevangen eet hij eerst de inhoud van de maag en darmen op. Zo heeft de tijger zelf geen grote maalkiezen of lange darmen vol bacteriën nodig. Hij eet de voorverteerde planten als een kant-en-klare maaltijd. Makkelijker kan hij het niet krijgen.

Zakjes water
Dieren hebben geen celwanden om hun cellen nodig. Grote landdieren blijven rechtop staan omdat ze botten hebben. Deze botten zitten of in het lichaam (inwendig skelet) of aan de buitenkant (uitwendig skelet). Dieren die in het water leven kunnen ook groot worden zonder deze botten, omdat zij geen last hebben van de zwaartekracht die ze naar beneden trekt. Als u een cel van een dier onder een lichtmicroscoop legt, ziet u niet veel meer dan een dun zakje met een beetje water. Drie keer kauwen en de cel is kapot, waarna de boel rustig verteerd kan worden in het lichaam.

Kauwen
Die lichte zomersalade vol met celwanden is dus een hele klus voor het menselijk lichaam. Licht op de maag, vetarm en vol vitaminen, mineralen en vezels, maar een hele opgave. We kauwen en kauwen, vermalen en verteren, boeren en proesten. Doe het lichaam dan maar een stukje vlees vol microscopisch kleine zakjes water. Daar weten we wel raad mee. Hap, slik en weg. Eet smakelijk.

Eén keer in de twee weken plaatst biologiedocent Cees Mulder een column op Scientias.nl over biologie. Volg Cees ook op Twitter: @BiologieDocent en neem ook eens een kijkje op zijn eigen site.

Bronmateriaal

De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door timlewisnm (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd