Mens en monogamie: een uitstekend huwelijk of gedoemd om te mislukken?

OudkoppelVerschillende studies geven aan dat vijftig procent van de mannen en dertig tot vijftig procent van de vrouwen minstens één affaire hebben gehad. Hard bewijs voor deze cijfers zijn er niet, maar één ding is zeker: behoorlijk wat mensen gaan vreemd. De vraag is dan ook: is de mens wel geschikt voor monogamie?

De natuur heeft een krachtig middel ontwikkeld om te zorgen dat de mens voor een korte periode monogaam is, namelijk: verliefdheid. De periode van verliefdheid is een uitstekende gelegenheid om voor nageslacht te zorgen. Na twee tot vier jaar zijn de verliefdheidshormonen op en dan? Dan is het hard werken om de relatie in stand te houden of het wordt tijd voor een nieuwe relatie of een tussenweg en dat is van twee of meerdere walletjes eten (met of zonder toestemming van de partner). Na geregeld verhalen te horen over stelletjes waarbij één van de twee vreemd is gegaan, ga ik sterk twijfelen of de mens van nature wel monogaam is. Volgen ze enkel hun natuurlijke instinct of is trouw zijn toch essentieel in een relatie?

Darwin
Een goed excuus voor een slippertje vinden we bij Charles Darwin. Al in 1879 gaf hij in ‘The origin of species’ aan dat polygamie één van de belangrijkste voorwaarden is voor de gunstige evolutie van een soort, dus ook van de mensensoort. Mensen zijn volgens Darwin dus helemaal niet monogaam. Wellicht dat dit de reden is dat één op de drie huwelijken uitloopt op een scheiding en naar schatting zes tot tien procent van de kinderen niet van de vermeende vader is. Eenmaal getrouwd wil niet zeggen dat het hart en de hormonen op slot gaan. Naast de theorie van Darwin zijn er nog een aantal theorieën in omloop.

Eén op de drie huwelijken loopt uit op een scheiding en naar schatting is zes tot tien procent van de kinderen niet van de vermeende vader.

De opkomst van de monogamie
In het verre verleden werd er van mannen niet verwacht dat ze monogaam waren. Ze hadden concubines, maîtresses en toegang tot prostituees. Schijnbaar was het heel gewoon om er meerdere vrouwen op na te houden (in sommige culturen is dat tegenwoordig nog steeds de gewoonste zaak). In de westerse wereld kwam monogamie opzetten in de late middeleeuwen en het industriële tijdperk. Het feminisme dat ervoor had moeten zorgen dat dit ook bij vrouwen mogelijk zou zijn, had net het omgekeerde effect. Tegenwoordig groeien de meeste mensen op met het idee dat iedereen monogaam is (uitzonderingen daargelaten). We neigen naar overspel, net als vroeger, maar onze normen, waarden, godsdiensten en tradities vragen om monogamie.

Wetenschappers Barash en Lipton concluderen, net als Darwin, dat monogamie onder dieren en mensen in het bijzonder eerder uitzondering dan regel is. Ontrouw in een huwelijk is heel gebruikelijk. Als mensen iets willen dan doen ze het toch wel. Lipton vergelijkt het met de wil om een viool te spelen. Mensen houden van goede muziek en streven ernaar viool te spelen, maar veel mensen vinden het moeilijk. Monogamie is net als een viool. Omdat er zoveel verleidingen op de loer liggen, vergt het oefening en toewijding.

Een ander perspectief
Tegenstanders vinden de theorie van Darwin belachelijk en zij stellen dat de mens geleerd heeft om monogaam of trouw te zijn. Wetenschappers hebben door de jaren heen twee theorieën ontwikkeld waarom mensen monogaam zijn. Volgens de eerste theorie bleven mannetjes bij hun vrouwtjes zodat ze samen voor hun jongen konden zorgen en zo de kans op gezond nageslacht te vergrootten. Volgens de tweede theorie blijven mannetjes bij hun vrouwtje zodat ze haar kunnen beschermen. Zodra vaders besloten om in de buurt te blijven en voor de jongen te zorgen, konden de vrouwen hun beslissingen met betrekking tot de voortplanting aanpassen en meer en beter ontwikkelde jongen krijgen.

Een hoop theorieën voor en tegen monogamie. Of mensen monogaam zijn? Dat kunt u het beste zelf bepalen. Ik denk dat het een kwestie van kiezen is. Voor sommige mensen lijkt de keuze voor monogamie een vanzelfsprekend iets te zijn. Eeuwige liefde tot de dood hen scheidt. Als ik een bejaarden echtpaar tegenkom waarbij de liefde er nog van alle kanten afspat, dan geniet ik met volle teugen. Respect! En dan besef ik dat monogamie ook mooi kan zijn en ik toch stiekem een tikkeltje jaloers ben.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd