Mannelijke gelada’s blijven langer de baas en krijgen tot wel drie jongen extra wanneer ze bereid zijn om zo af en toe samen te werken met de concurrent: een andere mannelijke gelada.
Dat blijkt uit onderzoek. Gelada’s zijn overigens niet de enige diersoort waarbij de mannelijke leider van de groep andere mannetjes in de groep toelaat. Heel veel wilde dieren werken op deze manier samen.
Niet logisch
Toch is samenwerken in eerste instantie niet zo heel logisch. Natuurlijk is het fijn als een groep meerdere sterke mannetjes telt die de groep kunnen beschermen. Maar vanuit het perspectief van de baas van de groep vormen andere mannetjes toch een bedreiging: ze paren met vrouwtjes en ontnemen de leider van de groep dus (tijdelijk) de kans om bij die vrouwtjes voor nageslacht te zorgen. Waarom zou een leider van een groep gelada’s dan toch de samenwerking met andere mannetjes aangaan en zo de kans dat hij zijn eigen genen doorgeeft, verkleinen?
Onderzoek
Om dat te achterhalen, bestudeerden de onderzoekers groepen gelada’s. Ze ontdekten dat een mannetje dat door de leider in de groep wordt toegelaten inderdaad jongen verwekt bij de dames in de groep. Dat kost de leider van de groep dus kansen. Maar de aanwezigheid van dit mannetje levert hem eigenlijk meer op: het ondergeschikte mannetje verdedigt de groep en daardoor kan de leider aan de macht blijven. En een leider doet het goed bij de dames, dus dat resulteerde ook weer in meer kinderen. Een gelada-leider die bereid was een concullega in de groep toe te laten, kreeg gemiddeld meer jongen, zo schrijven de onderzoekers in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences.
Betaling voor zijn diensten
“Dit suggereert dat de alphamannetjes de ondergeschikte toestaan om zich voor te planten, zodat deze gedreven blijft (om de groep te verdedigen, red.), een soort betaling voor zijn diensten,” vertelt onderzoeker Thore Bergman. Het is echter nog niet bewezen dat de leider de seksuele uitspattingen van de ondergeschikte mannetjes goedkeurt. Het kan ook zijn dat de ondergeschikte mannetjes hun kans stiekem grijpen.
Wel staat vast dat de leider gebaat is bij de aanwezigheid van de concullega. De leiders van groepen gelada’s die uit meerdere mannetjes bestonden, werden slechts 0,27 keer per jaar door rivalen afgezet en waren gemiddeld 3,7 jaar lang leider. Groepen die maar één mannetje telden, werden 0,35 keer per jaar overmeesterd en de leider bleef maar 2,86 jaar op zijn troon. “Dit betekent dat, ook al lijken dieren de concurrentiestrijd met elkaar aan te gaan, ze toch baat kunnen hebben bij de relatie,” concludeert onderzoeker Noah Snyder-Mackler.
