Series waarin forensisch onderzoek centraal staat, blijken criminelen toch niet in de kaart te spelen.
Ze zijn al bijna twintig jaar op de buis en vrij populair: de CSI-series. In de series proberen forensisch onderzoekers misdaden op te lossen. In de optiek van veel mensen zijn de series echter niet alleen vermakelijk, maar mogelijk ook gevaarlijk. Wat dat laatste betreft, wordt ook wel gesproken over het ‘CSI-effect’: criminelen zouden door naar dergelijke series te kijken, beter in staat zijn om hun sporen uit te wissen en de kans om gepakt te worden, kunnen verkleinen.
Niet wijzer
Het lijkt misschien een aannemelijke hypothese. Maar klopt ‘ie ook? Dat hebben Duitse onderzoekers nu uitgezocht. En in het blad International Journal of Law, Crime and Justice schrijven ze dat criminelen nu niet bepaald wijzer worden van CSI en vergelijkbare series.
Experiment
Ze baseren zich op een meerdelig onderzoek. In het eerste deel bogen ze zich over de databases van de FBI en de Duitse tegenhanger, de Bundeskriminalamt (BKA). Ze vergeleken daarbij het aantal gepakte criminelen in de periode vóór en nadat CSI op de buis kwam. Voor het tweede deel van het onderzoek ondervroegen de wetenschappers 24 veroordeelde criminelen naar hun kijk op series als CSI en in hoeverre zij dachten dat dergelijke programma’s hen konden helpen om gevangenisstraf te ontlopen. Voor het laatste deel van het onderzoek zetten de onderzoekers een experiment op waarin ze nagingen of mensen die CSI volgden beter dan mensen die dat niet deden in staat waren om hun sporen uit te wissen.
Resultaat
De onderzoekers konden geen enkel bewijs vinden dat het kijken van CSI of vergelijkbare series mensen beter in staat stelde om hun sporen uit te wissen. Wel bleek tijdens de experimenten dat mannen over het algemeen beter in staat zijn om hun sporen uit te wissen dan vrouwen. Ook bleken jongeren beter te presteren dan ouderen en deden hogeropgeleiden het beter dan lageropgeleiden. Ook bleken proefpersonen die een technisch beroep hadden – dat waren voornamelijk mannen – in het voordeel te zijn als het gaat om het verbergen van hun daden.
“We kunnen nu bepaalde mythes die al twintig jaar in de media en andere publicaties rondwaren, verwerpen,” aldus onderzoeker Andreas Baranowski. “Want we kunnen met relatief veel zekerheid zeggen dat mensen die CSI kijken niet beter in staat zijn om hun sporen uit te wissen dan andere mensen.”
