‘Cultuur van moderne mensen werd de Neanderthaler fataal’

Nieuw onderzoek suggereert dat de beschaving van moderne mensen veel georganiseerder was en een kleine groep moderne mensen in staat stelde om een veel grotere groep Neanderthalers onder de voet te lopen.

Ergens tussen 350.000 en 600.000 jaar geleden kwamen de Neanderthalers uit Afrika gezet. Ze trokken onder meer naar Europa en het Midden-Oosten. Zo’n 45.000 jaar geleden deden moderne mensen dat kunstje na: ze verlieten Afrika en verspreidden zich over de wereld. Binnen 5000 jaar nadat de moderne mensen zich naar gebieden waar ook Neanderthalers woonden begaven, verdwenen de Neanderthalers van de aardbodem.

Hypotheses
Hoe kan dat? Het is een vraag die wetenschappers al een tijdje bezig houdt. Er zijn reeds verschillende verklaringen voor het verdwijnen van de Neanderthaler bedacht. Sommige onderzoekers beweerden dat klimaatverandering de Neanderthalers fataal werd. Andere wetenschappers vermoedden dat een epidemie de Neanderthalers de kop kostte.

Intelligentie

Lang werd gedacht dat Neanderthalers een stuk minder intelligent waren dan moderne mensen. En ook dat zou een bijdrage hebben kunnen geleverd aan hun uitsterven. Maar steeds meer onderzoeken schetsen een heel ander beeld. Het brein van de Neanderthaler was ongeveer even groot als dat van moderne mensen en Neanderthalers zouden intellectueel gedrag hebben vertoond. Dit nieuwe onderzoek is niet in strijd met die bevindingen. De onderzoekers stellen namelijk niet dat Neanderthalers minder intelligent waren dan moderne mensen, maar dat de beschaving van Neanderthalers minder geavanceerd was dan die van moderne mensen.

Culturele oorlogsvoering
In het blad Proceedings of the National Academy of Sciences komen wetenschappers nu met wéér een nieuwe verklaring voor het verdwijnen van de Neanderthaler op de proppen. Ze denken dat een soort ‘culturele oorlogsvoering’ de Neanderthaler fataal werd.

Handbijl
Met behulp van wiskundige modellen tonen de onderzoekers aan dat een kleine groep moderne mensen die een goed georganiseerde beschaving vormen de Neanderthaler kan laten verdwijnen. Zo’n beschaving – die net wat geavanceerder was dan die van de Neanderthalers – kan de moderne mensen in staat hebben gesteld om in een groter gebied te jagen, het territorium uit te breiden of betere gereedschappen te maken. En als ze betere gereedschappen konden maken, konden ze ook betere wapens maken, zo redeneren de onderzoekers. “Waarschijnlijk was er in die tijd veel sprake van geweld,” vertelt onderzoeker Marcus Feldman. “Ik neem aan dat ze niet alleen maar dingen maakten met hun gereedschappen. Een handbijl kan gebruikt worden om iets te creëren, maar ook om iets te vernietigen.”

De modellen laten zien dat een kleine populatie moderne mensen met een goed georganiseerde beschaving een veel grotere en al veel langer in het gebied levende populatie Neanderthalers – met een minder geavanceerde cultuur – onder de voet kon lopen. En naarmate de populatie moderne mensen groter werd, werden de overlevingskansen van de Neanderthalers alleen maar kleiner. Want naarmate de populatie groter werd, kon die beschaving ook naar een hoger plan worden getild.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd