Het zal vele mannen bekend in de oren klinken: één keer in de maand is hun vrouw of vriendin gestrest, chagrijnig, angstig en misschien zelfs depressief. Wetenschappers denken nu eindelijk te weten hoe dat komt: het zijn de GABA-receptoren. Normaal remmen deze onze woede en boosheid af, maar door hormonen lukt dat vlak voor de menstruatie niet. En dat is een echt en meetbaar probleem.
Veel vrouwen voelen zich voordat hun menstruatie begint wat geïrriteerd. Maar zo’n acht procent van alle vrouwen heeft daar extra moeite mee en kampt in deze periode met depressieve gevoelens, moeheid en angst. Men noemt het ook wel PMDD oftewel Premenstrual Dysphoric Disorder.
Experiment
De klachten starten enkele dagen voor de menstruatie en houden kort daarna direct op. Onderzoeker Andrea Rapkin vroeg zich af waar die gevoelens van angst, stress, woede en depressie vandaan kwamen en verzamelde twaalf vrouwen met en twaalf vrouwen zonder PMDD. De onderzoeker maakte gedurende een maand regelmatig scans van de hersenen van de proefpersonen. Vlak voor de scans gaven de vrouwen aan hoe ernstig hun symptomen op een schaal van één tot zes waren. Ook werd er bloed afgenomen om te kijken hoe het met de hormonen was.
WIST U DAT…
Kleine hersenen
De onderzoekers konden al snel uitsluiten dat fluctuerende hormonen de oorzaak van PMDD waren. Zowel de vrouwen met als zonder de aandoening hadden met fluctuerende hormonen te maken. Uit de hersenscans bleek dat er wel grote verschillen optraden in de kleine hersenen. De vrouwen met PMDD vertoonden in de periode voor de menstruatie veel meer activiteit in dit deel van de hersenen dat onder meer geassocieerd wordt met emotionele processen. Hoe ernstiger de symptomen waren, hoe heftiger de activiteit. De vrouwen die niet aan PMDD leden, vertoonden in de periode voor hun menstruatie niet opvallend meer activiteit in de kleine hersenen.
Progesteron
Rapkin vermoedt dat het hormoon progesteron er iets mee te maken heeft. Uit eerdere studies onder dieren was al gebleken dat progesteron de vorm van receptoren in de kleine hersenen kan veranderen. Zo’n verandering kan ervoor zorgen dat de receptoren minder gevoelig zijn voor het chemische stofje GABA. Dit stofje remt – middels de moleculen – gevoelens van stress en angst af. Rapkin suggereert dat progesteron bij vrouwen met PMDD de vorm van de GABA-receptoren verandert. Hierdoor kan GABA zich minder goed binden en heeft het stofje ook meer moeite om gevoelens zoals angst te onderdrukken.
Wetenschappers zijn blij met het onderzoek van Rapkin. PMDD wordt zeer weinig als aandoening gezien, maar Rapkin heeft nu aangetoond dat het meetbaar en dus ‘echt’ is.
