Dag, Holoceen: het tijdperk der mensen lijkt officieel begonnen

Zo’n 11.700 jaar geleden begon een nieuw geologisch tijdperk: het Holoceen. Maar daaraan is nu een einde gekomen, zo stellen onderzoekers.

Een nieuw geologisch tijdperk is aangebroken: het Antropoceen, zo stellen wetenschappers van de universiteit van Leicester. Al jarenlang wordt over de start van dit nieuwe geologische tijdperk – dat gekenmerkt wordt door menselijke activiteit die het klimaat en de atmosfeer van de aarde beïnvloedt – gespeculeerd. Is het Antropoceen al begonnen? Of niet? Wetenschappers komen nu echter met overtuigend bewijs dat het Antropoceen reeds van start is gegaan. Sterker nog: we zitten er al een tijdje in. Zo rond 1950 namen we – zonder het te weten – al afscheid van het vorige geologische tijdperk: het Holoceen.

De vraag
De onderzoekers trekken die conclusie in het blad Science. Voorafgaand aan hun onderzoek stelden ze zich de volgende vraag: In welke mate leiden menselijke activiteiten tot meetbare signalen in sedimentaire lagen en is de Antropocene wereld anders dan het Holoceen dat menselijke beschavingen in staat stelde om zich te ontwikkelen?”

“Mensen hebben het milieu lang beïnvloed, maar recent hebben nieuwe materialen zich wereldwijd snel verspreid en hun sporen nagelaten in sedimenten”

Sedimenten
Uit het onderzoek blijkt dat de menselijke activiteit duidelijk zijn sporen heeft achtergelaten in sedimenten en ijs die in de afgelopen tientallen jaren zijn ontstaan. “Mensen hebben het milieu lang beïnvloed, maar recent hebben nieuwe materialen – waaronder aluminium, beton en plastics – zich wereldwijd snel verspreid en hun sporen nagelaten in sedimenten,” stelt onderzoeker Colin Waters. “De verbranding van fossiele brandstoffen heeft vliegas-deeltjes over de gehele wereld verspreid,” gaat hij verder. En ook het testen van nucleaire wapens heeft sporen achtergelaten.

Onderscheidend
Daarmee onderscheidt het Antropoceen zich overduidelijk van het Holoceen. Het Holoceen was een tijd waarin mensen het land gingen bewerken, meer voedsel gingen produceren, steden bouwden, enzovoort. Het Antropoceen is een tijdperk dat gekenmerkt wordt door grote en snelle veranderingen in het milieu, ingegeven door de sterke bevolkingsgroei en de opkomst van de consumptiemaatschappij.

Op basis van dit alles stellen de onderzoekers dat het Antropoceen reeds van start is gegaan. Wanneer we exact afscheid hebben genomen van het Holoceen is nog onduidelijk, maar waarschijnlijk ergens rond 1950. “Het Antropoceen is een planetaire wake-up call,” stelt onderzoeker Will Steffen. “We begeven ons richting terra incognita (onbekend gebied, red.).

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd