Dankzij slim trucje kan monogame skink toch straffeloos kinderen van andere man op de wereld zetten

Dat hebben onderzoekers per ongeluk ontdekt.

De boomskink (Egernia striolata) is doorgaans monogaam. Vrouwtjes paren enkel met hun partner. Samen krijgen ze nageslacht. En ze leven nog lang en gelukkig. Tenminste: dat dachten we. Want in werkelijkheid blijken vrouwelijke boomskinken de boel zo af en toe een beetje te beduvelen en nageslacht op de wereld te zetten dat niet van hun partner is. En daar komen ze nog mee weg ook..

Verrassing!
Want hun partners lijken van niets te weten. En ook wij mensen hadden het waarschijnlijk nooit in de gaten gehad, ware het niet dat onderzoekers een aantal vrouwelijke boomskinken voor een onderzoek naar een heel ander aspect van hun leven, van hun partners scheidden. Om er vervolgens – tot hun grote verbazing – een jaar later getuige van te zijn hoe deze nog altijd van hun partner gescheiden vrouwtjes nageslacht op de wereld zetten. Nog nauwelijks van de schrik bekomen, volgde er een onderzoek waaruit ook nog eens bleek dat de vaste partner van de vrouwtjes niet de vader was.

Opslag van sperma
Hoe is dat mogelijk? De vrouwtjes hadden al een jaar geen contact met hun partner of mannetjes gehad en zetten toch nageslacht op de wereld. De onderzoekers kunnen dat maar op één manier verklaren: de boomskink doet aan sperma-opslag. Dat is te lezen in het blad Journal of Heredity.

Overlevingskansen nageslacht
De vrouwtjes zouden het sperma van mannetjes waarmee ze eerder gepaard hebben en die niet haar vaste partner zijn, opslaan voor later. Hierdoor kan ze later haar eicellen niet alleen bevruchten met sperma van haar vaste partner, maar ook met sperma dat nog opgeslagen ligt. En dat stelt haar weer in staat om genetisch diverser nageslacht op de wereld te zetten en zo de overlevingskansen van dat nageslacht te vergroten.

Langdurige opslag is belangrijk
Paren met een ander mannetje is heel risicovol voor een vrouwelijke boomskink die reeds een vaste partner heeft. Ze kan immers betrapt worden. Of haar nageslacht kan door de vaste partner verstoten worden. “In staat zijn om sperma dat tijdens ontmoetingen met andere mannetjes verkregen is, langdurig op te slaan, is waarschijnlijk heel voordelig voor vrouwtjes,” stelt onderzoeker Julia Riley.

Controle
Het onderzoek laat volgens onderzoeker Martin Whiting heel mooi zien dat vrouwelijke boomskinken grote controle hebben over hun voortplanting. Maar de studie roept ook veel vragen op. “Toekomstig onderzoek moet uitwijzen hoe wijdverspreid de opslag van sperma is onder hagedissen, hoe de voortplantingsorganen van het vrouwtje erin slagen om het sperma zo lang in leven te houden en onder welke omstandigheden de vrouwtjes het sperma van andere mannetjes gebruiken.”

In afwachting op een antwoord op die vervolgvragen heeft deze studie onze kijk op de boomskink alvast voorgoed veranderd. “We weten nu dat vrouwelijke boomskinken, die reeds beroemd waren vanwege hun gezinsleven, hun mannelijke partners waarschijnlijk één stap voor zijn.”

Bronmateriaal

"Female skinks store sperm for dry spells" - Macquarie University
Afbeelding bovenaan dit artikel: Julia Riley, Dalhousie University

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd