Darmbacteriën maken ook de dienst uit in ons brein

De bacteriën in onze darmen consumeren niet simpelweg wat wij consumeren. Nee: ze beïnvloeden ons eetgedrag zo dat we voornamelijk voedingsmiddelen nuttigen waar zij baat bij hebben. Dat concluderen onderzoekers.

De bacteriën in onze darmen zijn allesbehalve passief, zo schrijven onderzoekers in het blad BioEssays nadat ze de recente wetenschappelijke literatuur over het menselijk microbioom erop nasloegen. Gecombineerd biedt die literatuur overtuigend bewijs dat de microben in onze darmen ons eetgedrag en de keuzes die we maken als het gaat om voedsel, beïnvloeden. “Bacteriën in de darmen zijn manipulatief,” concludeert onderzoeker Carlo Maley.

Hoe dan?
Het is nog niet helemaal duidelijk hoe de bacteriën zo’n groot stempel op ons eetgedrag kunnen drukken. Vermoed wordt dat ze onze beslissingen beïnvloeden door bepaalde signaalmoleculen af te geven in de darmen. Omdat de darmen verbonden zijn met het immuunsysteem, het hormoon- en zenuwstelsel kunnen deze signaalmoleculen ons gedrag beïnvloeden. Recent onderzoek suggereert dat de bacteriën in onze darmen onze beslissingen omtrent voedsel mede beïnvloeden door invloed uit te oefenen op de hersenzenuw nervus vagus. “Microben beschikken over de vaardigheid om ons gedrag en onze stemming te veranderen door neurale signalen in de nervus vagus te veranderen,” vertelt onderzoeker Athena Aktipis.

Tweerichtingsverkeer
De onderzoekers benadrukken echter dat het tweerichtingsverkeer is. De bacteriën kunnen ons beïnvloeden. Maar wij kunnen net zo gemakkelijk de bacteriën beïnvloeden. Door bewust te veranderen wat we eten kan het microbioom in korte tijd – binnen 24 uur nadat we ons dieet veranderd hebben – al gewijzigd zijn. “Ons dieet heeft en enorme invloed op de microbiële populaties in de darmen,” benadrukt Maley. “Het is een heel ecosysteem en het evolueert op een tijdschaal van minuten.”

Meer onderzoek naar hoe deze bacteriën ons gedrag beïnvloeden, is belangrijk. “In ons microbioom zijn verschillende belangen vertegenwoordigd, sommige belangen zijn in lijn met onze eigen doelen, anderen niet.” En wanneer bacteriën er andere doelen op nahouden dan wijzelf, kan dat tot gezondheidsproblemen leiden. Denk aan een ongezond eetpatroon en obesitas. Ook wijzen de onderzoekers erop dat er een verband is tussen de evolutie van tumoren en de bacteriële samenleving in ons. Sommige bacteriën die normaal in ons leven kunnen bijvoorbeeld maagkanker en wellicht ook andere vormen van kanker veroorzaken. “Focussen op het microbioom kan leiden tot nieuwe methodes om een breed scala aan ziekten te voorkomen,” stelt Aktipis. “Van obesitas en diabetes tot kanker in het maagdarmkanaal. We hebben nog maar het topje van de ijsberg blootgelegd als het gaat om het belang van het microbioom voor de gezondheid van de mens.”