‘Dat had mijn nichtje (3) ook wel gekund’

Het is een veelgehoorde kreet in musea voor moderne kunst: ‘Dat had mijn nichtje van drie ook wel kunnen schilderen’. Nieuw onderzoek toont aan dat dat deels waar is!

De onderzoekers Angelina Hawley-Dolan en Ellen Winner hingen dertig schilderijen gemaakt door echte kunstenaars op. Naast elk schilderij kwam een werk te hangen dat gemaakt was door een kind of een aap of een olifant. Om te bepalen welke twee schilderijen naast elkaar kwamen te hangen, keken de onderzoekers naar aspecten zoals lijnen, kleuren en verfstreken. Als twee schilderijen minimaal twee aspecten deelden, kwamen ze naast elkaar te hangen.

Proefpersonen
Vervolgens werd aan 32 studenten die een opleiding omtrent kunst volgden gevraagd om de schilderijen te beoordelen. Veertig psychologiestudenten kregen dezelfde vraag voorgelegd. De proefpersonen moesten aangeven welk schilderij door een kunstenaar geschilderd was en welk schilderij ze het mooist vonden.

Drie keer
Het experiment werd drie keer herhaald: één keer zonder dat er bij de schilderijen stond wie het geschilderd had. En één keer met namen (en meer informatie zoals leeftijd, beroep of soort) erbij. Alleen was die informatie bij de verkeerde schilderijen gehangen. En één keer terwijl de juiste bordjes bij de juiste schilderijen hingen.

Oordeel
In alle gevallen was gemiddeld zestig procent van de studenten in staat om de schilderijen gemaakt door kunstenaars eruit te pikken. De studenten die kunst studeerden, werden niet beïnvloed door de bordjes met informatie. De psychologiestudenten lieten zich bij de keuze voor het mooiste werk ook niet door de bordjes beïnvloeden, maar bij hun oordeel wel. Als het correcte label bij het juiste schilderij hing, kozen de psychologiestudenten vaker voor het schilderij dat ook echt door een kunstenaar geschilderd was. Maar als het verkeerde bordje bij het verkeerde schilderij hing – een echt kunstwerk werd bijvoorbeeld toegeschreven aan een olifant – wisten de studenten de professional er even vaak als wanneer de bordjes er niet hingen uit te pikken.

Intentie
Hoe komt het dat we een schilderij van een echte kunstenaar toch vaak herkennen? Volgens de onderzoekers spraken de studenten wanneer ze voor een schilderij van een echte kunstenaar stonden vaker over de bedoeling van het schilderij. Ze leken de gedachte die de kunstenaar bij het werk had te zien. Ze zagen bijvoorbeeld dat bepaalde verfstreken gepland waren.

Toch merken de onderzoekers op dat de uitspraak ‘dat kan mijn nichtje van drie nog wel’ ergens niet heel vergezocht is. De proefpersonen zaten er immers in 40 procent van de gevallen naast!

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd