De Boötiden zijn er weer: de eerste sterrenregen van het jaar

En de omstandigheden zijn deze keer bijzonder gunstig.

De eerste meteorietenzwerm van het jaar komt er weer aan. Zo kunnen we op vrijdagochtend onze ogen uitkijken naar de prachtige sterrenregen de Boötiden. Dit is de grootste jaarlijkse meteorenzwerm aan de sterrenhemel. En dit jaar zijn de omstandigheden volgens de Nijmeegse astronoom Marc Sluys bijzonder gunstig. Hij verwacht dat er in de vroege vrijdagochtend bij helder weer tot wel 130 ‘vallende sterren’ per uur te zien zijn.

Vallende sterren
Vallende sterren zijn lichtflitsen die af en toe aan de sterrenhemel verschijnen. Echter hebben deze flitsen vrij weinig met sterren te maken. Zo worden veroorzaakt door ruimtepuin dat vaak niet groter is dan een zandkorrel. Dit puin komt ongeveer 100 kilometer boven ons hoofd in de atmosfeer terecht. Door de hoge snelheden waarmee dit puin door de ruimte raast, wordt de lucht vóór zo’n gruisdeeltje gecomprimeerd, verhit en aan het gloeien gebracht. Dit is wat wij waarnemen als een flitsje.

Gunstig
De Boötiden piekt maar kort (ongeveer acht uur). Hierdoor valt de zwerm vaak ongunstig. Wanneer de piek bijvoorbeeld overdag plaatsvindt, is er vrijwel niets aan de hemel te aanschouwen. Echter kunnen we dit jaar rekenen op een gelukje. Zo vindt het maximum ’s ochtends rond 6.30 plaats, wanneer de zon nog niet op is. Ook de radiant staat dit jaar hoog boven de horizon en zullen we daarnaast geen last ondervinden van maanlicht. Een bijzonder gunstige situatie. “De laatste keer dat de situatie vergelijkbaar was, was in 1976,” zegt Van der Sluys. “En de volgende keer zal in 2085 zijn.”

Boötiden
De meteorenzwerm Boötiden zijn vernoemd naar het sterrenbeeld Boötes (de Ossenhoeder). Hier ligt de radiant waar de meteoren vandaan lijken te komen. Dit sterrenbeeld is van ons vandaan te zien boven de oostelijke horizon. De meteoren bestaan uit achtergelaten puin en komen mogelijk van afgebroken stukjes planetoïden vandaan. Met een snelheid van cica 150.000 km/uur slingeren deze stukjes puin door de ruimte. De aarde beweegt in haar baan rond de zon door de puinwolk heen, waardoor wij de meteorenzwerm ieder jaar rond dezelfde datum kunnen waarnemen. Het meest kenmerkende van de Boötiden is de korte duur, de grote aantallen en de lange, zwakke, blauwachtige sporen die ze achterlaten.

Waarschijnlijk zullen er aan het begin van de nacht nog weinig Boötiden te zien zijn. Gedurende de nacht neemt het aantal meteoren echter sterk toe, tot meer dan 100 per uur tussen 5 en 7 uur. Om de meteoren te spotten heb je geen speciale apparatuur nodig; je kunt ze gewoon met het blote oog waarnemen. Zoek wel een wat donkerdere plek op om ook de zwakkere meteoren te kunnen onderscheiden.

Bronmateriaal

"Sterrenregen Boötiden in de nacht van 3 op 4 januari bijzonder gunstig" - hemel.waarnemen.com

Afbeelding bovenaan dit artikel:

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd