De bron van ons geld is voor ons wel degelijk van belang

euro

Alsof er echt een luchtje aan zit. Zwart geld, geld uit criminele zaakjes, of geld verkregen met immorele arbeid: mensen hoeven het niet. Dat toont sociaal-psychologisch onderzoek aan. Bovendien zien mensen die dit oneerlijke geld toch op zak hebben het als minder waardevol.

Wetenschappers aan de University of California, Berkeley en Stanford University komen door nieuw onderzoek met het overtuigende bewijs dat mensen wél belangrijk vinden waar hun geld vandaan komt. Mensen overtreden niet snel ethische grenzen ‘gewoon’ voor het geld. Ze zien zichzelf graag als principieel goed en moreel. Dat zegt Robb Willer, één van de onderzoekers van de studie die in het blad Social Psychological and Personality Sciense is gepubliceerd. Hij denkt dat mensen zich daarom zelfs distantiëren van ‘immoreel’ geld.

Geld winnen
We azen helemaal niet op geld dat we gemakkelijk kunnen krijgen. Om te bevestigen dat dit komt doordat we de bron van het geld zo belangrijk vinden, deden de wetenschappers twee onderzoeken. Voor het eerste onderzoek kregen 59 personen lootjes waarmee ze 50 dollar konden winnen. Aan het ene deel van de proefpersonen vertelden de onderzoekers dat de prijs gesponsord werd door de grote retailer Target. Dit was de ‘neutrale geld’-groep. Het andere deel, de ‘immorele geld’-groep werd verteld dat de geldprijs afkomstig was van Walmart. Zij hoorden tevens over de rechtszaak die tegen Walmart is aangespannen, omdat de arbeidsomstandigheden in de supermarktketen beneden de internationale standaard waren. De deelnemers konden zelf bepalen met hoeveel van de 70 loten zij meededen. De ‘immorele geld’-groep deed met minder loten mee.

Waardeoordeel
Om te peilen hoe waardevol de deelnemers dachten dat het geld was, moesten ze inschatten hoeveel kleine voedingsproducten zoals een fles cola of een snoepreep ze konden kopen van de 50 dollar. In de Walmart-groep werd dit lager geschat. “Ook al denken we vaak dat 50 dollar gewoon 50 dollar is, de resultaten tonen dat geld geassocieerd met negatieve moraal in waarde vermindert,” zegt hoofdauteur van de studie Jennifer Stellar.

Goede daden
Bij het tweede onderzoek deden 140 personen tegen een kleine vergoeding mee met een online onderzoek. Met wat extra taakjes konden zij naast deze ‘winst’ extra geld van Walmart verdienen. Ook zij kregen het rechtszaakverhaal te horen. De helft van de deelnemers werd in het onderzoek ervoor gevraagd naar de goede daden die men verricht. Mensen die aangaven meer goede daden te doen, kozen vaker voor het extra geld van Walmart. Ze waren zeker genoeg van hun eigen morele karakter en konden zich wel een ‘misstapje’ veroorloven.

Kortom: de studie toont dat we het erg belangrijk vinden waar ons geld vandaan komt. Is het afkomstig van een zaak waar een luchtje aan zit, hebben we het liever niet in onze portemonnee. Als we ons verder moreel goed gedragen mogen we onszelf af en toe ‘trakteren’ op dit zogenoemde immorele geld. Maar als we het dan hebben lijkt het voor ons toch minder waard te zijn.

Bronmateriaal

" People care about the source of cash, attach less value to ‘tainted’ wealth" – University of California, Berkeley.
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Will Spaetzel (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd