Nieuw onderzoek toont aan dat het smelten van gletsjers van invloed is op de rotatie van de aarde en dus op de duur van een dag.
De aarde draait rond haar as. Maar de snelheid waarmee de aarde dat doet, is niet constant. Zo trekt de maan bijvoorbeeld zodanig aan de aarde dat deze steeds ietsje langzamer gaat draaien en de dagen op aarde langer worden. Maar er zijn factoren die ook op korte termijn invloed uit kunnen oefenen op de snelheid waarmee de aarde om haar as draait. Een voorbeeld van zo’n factor is smeltend ijs.
Smeltende gletsjers
Door smeltende gletsjers wordt massa die altijd op de polen te vinden was, verplaatst naar de evenaar. En dat zorgt ervoor dat de aarde langzamer gaat draaien. Je kunt de aarde namelijk vergelijken met een kunstschaatser die een pirouette maakt. Wanneer deze kunstschaatser sneller wil gaan draaien, trekt deze de armen naar binnen. Door de armen iets naar buiten te bewegen, vertraagt de rotatie van de kunstschaatser. Zo is het ook met de aarde.
Munks enigma
Nu zijn er de afgelopen jaren heel wat gletsjers gesmolten. Je zou dan ook verwachten dat de aarde reeds wat langzamer is gaan draaien. Maar toen onderzoeker Walter Munk dat in 2002 probeerde aan te tonen, lukt dat niet. Hij kon geen bewijs vinden dat smeltende gletsjers van invloed waren op de rotatie van de aarde. Hoe kon dat? Het mysterie ging de boeken in als ‘Munks enigma’.
Opgelost?
Maar nu, zo’n dertien jaar later, lijkt het mysterie opgelost. Wetenschappers hebben zich nog eens over Munks onderzoek gebogen en ontdekt dat het niet helemaal klopt. Zo overschatte Munk bijvoorbeeld de hoeveelheid ijs die in de twintigste eeuw verdwenen was, waardoor hij ook het effect dat dit smeltende ijs op de rotatie van de aarde had, overschatte. Ook klopten de modellen die hij gebruikte om te achterhalen hoe het binnenste van de aarde reageerde op smeltende gletsjers (gesteente veert op als een zware gletsjer die het jarenlang naar beneden duwde, verdwijnt) niet.
De onderzoekers pasten de fouten in het onderzoek van Munk aan en kwamen zo tot een heel andere conclusie: de rotatie van de aarde reageert wel op het smelten van de gletsjers. De aarde gaat door smeltend ijs langzamer draaien en de dagen worden dus langer. Overigens resulteert dat niet direct in heel veel meer tijd. Sinds 500 voor Christus is de aarde 16.000 seconden langzamer gaan draaien. Ongeveer 6000 seconden vertraging zijn toe te schrijven aan smeltend ijs. Het gaat dan gemiddeld om 2,4 seconden per jaar. Niet iets wat je over de duur van een dag merkt. Wel zullen de dagen versneld langer worden als ook het ijs op aarde versneld smelt, zo stellen de onderzoekers in Science Advances.
