De dichtstbijzijnde exoplaneet bestaat mogelijk niet

De planeet die slechts 4,3 lichtjaar van ons zonnestelsel verwijderd is, moeten we waarschijnlijk vergeten.

Wereldnieuws was het: de ontdekking van Alfa Centauri Bb. De planeet werd in 2012 gespot en draait rond een ster die deel uitmaakt van Alfa Centauri (zie kader). De ontdekking was bijzonder, omdat deze planeet slechts 4,3 lichtjaar van ons zonnestelsel verwijderd was. En daarmee was het de dichtstbijzijnde exoplaneet die tot op heden is ontdekt.

Bestaat niet?
Maar een nieuw onderzoek veegt al die conclusies nu van tafel. Alfa Centauri Bb zou helemaal niet bestaan, zo stellen de onderzoekers in dit paper.

Alfa Centauri

Alfa Centauri bestaat uit drie sterren: Alfa Centauri A, Alfa Centauri B en Proxima Centauri. Alfa Centauri Bb draait op een afstand van zo’n zes miljoen kilometer om Alfa Centauri B heen. Ook Alfa Centauri A zou vanaf het oppervlak van Alfa Centauri Bb zichtbaar zijn.

Hoe kan dat?
Om dat te begrijpen, moeten we eerst even kijken naar de manier waarop Alfa Centauri Bb werd ontdekt. Onderzoekers gebruikten daarvoor het HARPS-instrument van de 3,6-meter telescoop van de ESO-sterrenwacht in Chili. Met dit instrument kunnen eventuele kleine schommelingen in de beweging van de ster Alfa Centauri B worden opgemerkt. Wanneer onderzoekers die schommelingen detecteren, kan dat erop wijzen dat een planeet rond de ster cirkelt; de schommelingen ontstaan dan doordat deze planeet aan de ster trekt.

Simulaties
De onderzoekers stuitten op zo’n schommeling en concludeerden dat er een planeet rond de ster draaide. Maar is de waargenomen schommeling wel het resultaat van een planeet? Dat trekken onderzoekers nu ernstig in twijfel. Ze tonen met behulp van simulaties aan dat de schommeling ook veroorzaakt kan worden door activiteit op de ster zelf of doordat andere sterren aan de ster trekken. Wanneer ze een ster zonder planeet simuleerden, waren ze namelijk net zo goed in staat om het signaal dat de onderzoekers eerder voor een planeet hadden aangezien, te creëren.

De onderzoekers laten met hun studie zien dat voorzichtigheid geboden is. Ze pleiten ervoor om kandidaat-planeten aan grondiger vervolgonderzoek te onderwerpen. Daaruit moet dan blijken of het waargenomen signaal wel zo sterk is als op het eerste gezicht lijkt. Voor nu lijkt het erop dat die vervolgonderzoeken Alfa Centauri Bb in ieder geval te veel zijn geworden.

Bronmateriaal

"Ghost in the time series: no planet for Alpha Cen B" - Arxiv.org
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door ESO / L. Calçada / Nick Risinger (skysurvey.org).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd