De eerste gefossiliseerde vogel met een ei in haar onderbuik ontdekt

Waarschijnlijk werd het ei ook de ondergang van de noodlottige vogel.

De gevonden vogel blijkt een nieuwe soort te zijn die door de onderzoekers tot Avimaia schweitzerae is gedoopt. De resten werden gevonden in 110 miljoen jaar oude afzettingen in het noordwesten van China. De vogel behoorde tot de Enantiornithes, een groep die tijdens het Krijt samen met de dinosaurussen overal ter wereld voorkwam. De resultaten zijn gepubliceerd in het vakblad Nature Communications.

Ei
Het fossiel is ongelofelijk goed bewaard gebleven. Zo zijn zelfs de overblijfselen van een ei in het lichaam van de vogel teruggevonden. De onderzoekers namen de resten van het eitje onder een microscoop wat beter onder de loep. En een grondige analyse onthult een aantal interessante feiten over het ei.

Het fossiel van de Avimaia schweitzerae. Afbeelding: Barbara Marrs

Stress
De onderzoekers ontdekten dat de eierschaal uit twee lagen bestaat. Bij normale, gezonde vogeleieren bestaat de schaal uit maar één laag. Het betekent waarschijnlijk dat het ei te lang binnen in de buik is blijven zitten. Bij vogels die vandaag de dag leven komt dit ook weleens voor. Vaak is dit een gevolg van stress. Het ei krijgt in dat geval een extra laag en soms zelfs meerdere. Hetzelfde is ook al eens waargenomen bij sauropoda dinosauriërs en in vele fossielen van schildpadden.

Dodelijke afloop
Daarnaast blijkt de eierschaal van de Avimaia schweitzerae ontzettend dun te zijn – dunner zelfs dan een vel papier. Ook had het ei niet de juiste verhoudingen in vergelijking met een gezond ei. Al deze afwijkingen samen duiden erop dat het ei van de moedervogel waarschijnlijk ook haar dood inluidde. Het ei is mogelijk vast komen te zitten in het lichaam. Deze ernstige en dodelijke aandoening komt ook vrij vaak voor bij kleine vogels die stress ervaren.

Medullair bot
Vogels die op het punt staan om eieren te leggen, ontwikkelen een uniek stukje botweefsel dat als een soort kalkvoorraad wordt gebruikt om eierschalen aan te maken. Sommige onderzoekers hebben betoogd dat dit weefsel – dat medullair bot heet – aanwezig is in sommige fossiele vogels, maar ook in dinosaurussen en pterosauriërs. Echter is er nooit echt hard bewijs gevonden. Tot nu. Want uit analyse van het beenbot van de Avimaia schweitzerae, blijkt dat deze vogel over dit botweefsel beschikte.

Goed bewaard
Ondanks dat het ei misvormd is, is het wel uitstekend bewaard gebleven, inclusief alle delen van de eierschaal die zelden in het fossielenarchief worden aangetroffen. Denk hierbij aan sporen van het eimembraan en de cuticula. Laatstgenoemde is meestal gemaakt van eiwitten en andere organische materialen en dient als een soort beschermlaagje. Na verdere bestudering bleek de cuticula te bestaan uit zeer kleine sferoïde mineralen. Hiervan wordt verondersteld dat dit voorkomt bij vogels die hun eieren gedeeltelijk begraven.

Volgens de onderzoekers is de noodlottige vogel misschien wel een van de meest interessante fossielen uit het Krijt die ooit is ontdekt. De vogel biedt meer inzicht in de reproductie van de dieren uit het dinotijdperk dan welke andere gefossiliseerde vogel dan ook.

Bronmateriaal

"New Cretaceous fossil sheds light on avian reproduction" - Chinese Academy of Sciences

Afbeelding bovenaan dit artikel: Michael Rothman

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd