De huisman verklaard: mannetje blijft thuis als de vrouwtjes schaars zijn

zeepaardje

Meestal zijn het de moeders die het grootste deel van de zorg voor hun kinderen op zich nemen. Maar bij sommige diersoorten – bijvoorbeeld het zeepaardje – is het andersom: vader blijft bij de kinderen. En wetenschappers denken nu eindelijk te kunnen verklaren waarom sommige vaders in het dierenrijk huisman worden.

Charles Darwin stelde in 1871 al vast dat het meestal de vrouwtjes zijn die bij de kinderen blijven. Hierdoor hebben de mannetjes de handen vrij en kunnen zij zich richten op de competitie met andere mannetjes. Vrouwen die voor de kinderen zorgen: het klonk Darwin en de evolutionair biologen die na hem kwamen, logisch in de oren. Vrouwtjes investeren immers flink in hun nageslacht: ze dragen het een tijd bij zich of zitten lang op de eieren. Logisch dat ze zich er daarna van willen verzekeren dat al die inspanning niet voor niets is geweest en zal leiden tot gezond nageslacht dat vervolgens ook weer voor nageslacht en dus instandhouding van de familie zorgt. En de beste manier om daar zeker van te zijn, is door zelf met hart en ziel voor het nageslacht te zorgen.

Het zeepaardje
Tot zover is het een logisch verhaal. Maar er zijn enkele diersoorten die dit hele verhaal in de war schoppen. Bijvoorbeeld het zeepaardje. Het vrouwtje zorgt voor de eieren, maar het is vervolgens aan het mannetje om voor de jongen te zorgen. Hoe is dat te verklaren? Wetenschappers breken zich er al vele decennia het hoofd over.

Zoogdieren

Bij zoogdieren zien we zo’n omgekeerde rolverdeling maar zelden. Dat komt vooral doordat mannetjes niet in staat zijn om hun jongen van melk te voorzien en de zorg dus nooit helemaal op zich kunnen nemen. Bij mensen zien we de traditionele rolverdeling soms wel veranderen en ook dat lijkt samen te hangen met het feit dat het aantal mannen ten opzichte van het aantal vrouwen niet helemaal in balans is.

Opgelost!
En nu denken onderzoekers van de universiteit van Sheffield er dan eindelijk uit te zijn. Ze bestudeerden vogels waarin de rolverdeling is omgedraaid en mannetjes voor de jongen zorgen. Ze ontdekten dat soorten met zo’n omgekeerde rolverdeling in vergelijking met soorten met een ‘traditionele’ rolverdeling veel meer mannetjes dan vrouwtjes telden. “Wanneer een populatie veel mannetjes telt, is het moeilijker om een vrouwtje te vinden, dus is het beter als mannetjes bij hun partner blijven en voor de jongen zorgen,” vertelt onderzoeker Tamás Székely. Het vrouwtje maakt in zo’n geval vaak misbruik van de situatie. “De vrouwtjes vertrekken en laten de jongen bij het mannetje achter terwijl zij op zoek gaan naar een andere partner.” Vrouwtjes die behoren tot soorten met een omgekeerde rolverdeling bleken vaak ook groter te zijn en de competitie met andere vrouwtjes aan te gaan om een mannetje te kunnen krijgen.

Het onderzoek – dat verschenen is in het blad Nature Communications – onderschrijft eerdere studies. “Wiskundige modellen suggereerden dat het gedrag van deze dieren (dieren met een omgekeerde rolverdeling, red.) sterk beïnvloed wordt door hun sociale omgeving en onze resultaten onderschrijven deze voorspellingen.”

Bronmateriaal

"Scientists identify why some fathers are left holding the baby" - Sheffield.ac.uk
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Mr. Mohammed Al Momany, Aqaba, Jordan (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd