De macht van de aanraking onderzocht

aanraking

Zou het mogelijk zijn om de pijn na een operatie en de tijd die nodig is om van die operatie te herstellen te verminderen door simpelweg de hand van de patiënt een tijdje vast te houden? Naar die intrigerende gedachte gaan Nederlandse wetenschappers onderzoek doen!

Het idee voor de studie vloeit voort uit eerdere onderzoeken, zo legt sociaal-psycholoog Hans IJzerman uit. “Ik heb in het verleden al enkele onderzoeken uitgevoerd naar de rol die fysieke warmte speelt wanneer mensen nadenken over hun relaties. Hieruit bleek bijvoorbeeld dat mensen die zich in een kamer met een hoge temperatuur bevonden, zich closer voelden met mensen in hun omgeving. Ook gebruikten ze meer werkwoorden dan adjectieven. Werkwoorden gebruiken mensen normaal gesproken wanneer ze met mensen waar ze close mee zijn, spreken.” Warmte doet dus iets met mensen. “Dat blijkt bijvoorbeeld ook uit experimenten met pasgeboren kinderen die gevaccineerd worden. Intuïtief gezien denken mensen vaak dat suiker het beste helpt, maar uit onderzoek blijkt dat een warm dekentje vaak veel beter werkt.”

Nieuwe vragen
Hoewel al die onderzoeken stuk voor stuk vragen beantwoorden, roepen ze ook intrigerende vragen op. Eén van die vragen wil IJzerman nu gaan beantwoorden. “We denken dat sociale steun een belangrijke rol kan spelen bij het verminderen van stress die mensen in aanloop naar een operatie ondervinden.” En door de stress voor een operatie te verminderen, wordt de kans dat de operatie en het herstel succesvol verloopt, wellicht groter. De grote vraag is echter: kan sociale steun stress verminderen? En als dat zo is, hoe moet die sociale steun dan worden toegepast?

Volwassenen

Zoals gezegd is eerder al aangetoond dat het mogelijk is om stress bij baby’s te verminderen door ze aan warmte bloot te stellen. Het onderzoek van IJzerman en zijn collega’s richt zich specifiek op volwassenen. En dat is een heel ander verhaal. Want volwassen hebben al het nodige meegemaakt en associëren de warmte van de hand van een ander wellicht niet altijd met iets positiefs. Daarom zullen de onderzoekers de proefpersonen ook vragen naar hun ervaringen met betrekking tot relaties en hoe ze tegen de warmte van een aanraking aankijken.

Experiment
Om dat uit te gaan zoeken, hebben IJzerman en zijn collega’s een experiment bedacht. Ze willen in een ziekenhuis een groot aantal patiënten vragen om een goede relatie mee te nemen die de hand van de patiënt tot het moment waarop de narcose gaat werken, vasthoudt. Een andere groep patiënten krijgt tot datzelfde moment een warmtepack onder de hand. Een derde groep doet dienst als controlegroep en krijgt geen warme hand, noch een warmtepack aangeboden. “We verwachten dat het effect van het vasthouden van de hand het grootst is bij mensen die er goede relaties op nahouden en wiens hand door één van die goede relaties wordt vastgehouden,” vertelt IJzerman. “We verwachten dat ook het warmtepack effect heeft, maar wel iets minder dan de goede relatie die de hand vasthoudt.”

Flintwave
Als die hypothese blijkt te kloppen, volgt er een vervolgonderzoek waarin gekeken wordt hoeveel oxytocine en cortisol de patiënten voor en na de operatie aanmaken. “Cortisol is een stresshormoon. Oxytocine is een hormoon dat dit stresshormoon juist tegengaat.” Dergelijke hormonale bepalingen zijn razendinteressant omdat ze de werkelijke kracht van een aanraking in kaart kunnen brengen. Maar: ze zijn ook peperduur. “En daarom hebben we ons bij Flintwave aangemeld,” vertelt IJzerman. De onderzoekers hopen via de site – die gericht is op crowdfunding voor de wetenschap – alvast voldoende geld te verzamelen om het eerste deel van het onderzoek, dat door de universiteit van Tilburg wordt gefinancierd, een vervolg te geven. Ergens was dat een logische stap, vindt IJzerman. “De bekostiging van wetenschappelijk onderzoek is best lastig en dit is een mooi alternatief. Bovendien biedt Flintwave ons de kans om het gesprek met het publiek aan te gaan.” Onderzoekers kunnen op de site namelijk niet alleen uitleggen wat ze gaan doen, maar het publiek – dat hun studie mede mogelijk maakt – ook op de hoogte houden van hun verrichtingen en ontdekkingen.

Foto: Kathy (cc via Flickr.com).
Foto: Kathy (cc via Flickr.com).
Lagere kosten
Maar waarom is nu juist dit onderzoek zo de moeite waard om te volgen en financieel te steunen? IJzerman kan genoeg redenen bedenken. Zo kunnen de resultaten van dit vrij concrete onderzoek wellicht heel snel in de praktijk worden ingezet. En daar gaan ze wellicht niet alleen pijn, maar ook hoge zorgkosten tegen. “Als het onderzoek de verwachte uitkomsten oplevert, kan het wel eens een enorme bezuiniging opleveren. Zo hoeven er minder kosten gemaakt te worden, omdat we hopen dat mensen minder medicijnen voorgeschreven krijgen tegen pijn.” En als de aanraking werkelijk zo machtig blijkt als gedacht, kan deze wellicht ook in andere, lastigere contexten worden ingezet. “Daarvoor is dan nog wel heel veel onderzoek nodig,” benadrukt IJzerman. “Maar we hopen ooit te kunnen gaan kijken naar de kwaliteit van leven van terminale patiënten.”

Zover is het nu nog niet. Maar zover komt het ook niet als mensen het onderzoek van IJzerman geen hart onder de riem steken. Meer weten over de studie of direct doneren? Bekijk dan ook eens het Flintwave-profiel van dit project of volg het project op Facebook of Twitter (@hansijzerman).

Bronmateriaal

-
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Josep Ma. Rosell (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd