De prijs van onze evolutie: ‘Ingenieur had menselijk lichaam heel anders ontworpen’

darwin

De menselijke evolutie laat zijn sporen achter. Op twee voeten lopen in plaats van op vier handen is niet alleen handig, het heeft ook negatieve fysieke gevolgen. Van zere voeten tot aan rugpijn. De schuld kunt u afschuiven op de evolutie.

Waarom het de schuld is van menselijke evolutie? “Omdat wij de enige zoogdieren zijn die op twee voeten lopen,” zegt Bruce Latimer, antropoloog van Case Western Reserve University School of Dental Medicine.

Rechtop lopen is een fysieke uitdaging. “Wanneer een ingenieur de opdracht had gekregen om het menselijk lichaam te ontwerpen, had hij het vast anders gedaan,” zegt Latimer. “Helaas kunnen we niet meer terug naar het op vier voeten lopen. We hebben hiervoor te veel evolutionaire verandering ondergaan – en het is ook niet het antwoord op onze problemen.”

Fysieke problemen
Darwins evolutietheorie (de theorie dat wij mensen afstammen van een voorouder die zich door natuurlijke selectie aanpaste aan zijn omgeving) geeft antwoord op waarom de mens lijdt aan fysieke mankementen waar andere dieren niet mee te maken hebben. Van platvoeten en eeltknobbels tot aan hernia’s en bekkenproblemen: allemaal problemen ontstaan door het evolueren vanuit lopen op vier voeten/handen (quadrapedal lopen). En hoe gek het ook klinkt, het ‘opklimmen’ resulteerde in veranderingen van gezicht en hoofd wat de oorzaak is van tandproblemen zoals verstandskiezen waar geen ruimte voor is.

WIST U DAT…

Het onderzoek
De bevindingen zijn het resultaat van een onderzoek, gepubliceerd in het blad PLoS ONE. Door de evolutie heeft de mens sowieso een langere ruggengraat dan apen. Hierdoor zijn de ruggenwervels meer poreus doordat het dunnere botten zijn. Wanneer mensen ouder worden en aan botverlies lijden, wordt de graat kwetsbaar voor barsten en breuken. De onderzoekers deden metingen en gebruikten verschillende scans en computermodellen om de grootte, vorm, structuur, microstructuur, biomechanica en de sterkte van de achtste borstwervel van skeletten van mensen, gorilla’s, chimpansees en orang-oetans te vergelijken. Waarom deze achtste borstwervel? Omdat dit één van de meest gebroken botten is bij mensen met osteoporose.

Biomechanisch model voor het vaststellen van de botsterkte. Afbeelding: Cotter, M.M, Loomis D.A, Simpson, S.W, Latimer, B, Hernandez C.J. (2013) Human Evolution and Osteoporosis-Related Spinal Fractures. PLoS ONE 6(10): e26658. doi:10.1371/journal.pone.00266558
Biomechanisch model voor het vaststellen van de botsterkte. Afbeelding: Cotter, M.M, Loomis D.A, Simpson, S.W, Latimer, B, Hernandez C.J. (2013) Human Evolution and Osteoporosis-Related Spinal Fractures. PLoS ONE 6(10): e26658. doi:10.1371/journal.pone.00266558

Verschil met onze voorouder
Net als het brede hielbeen en de brede uiteinden van onze botten, vonden de onderzoekers dat de grotere, meer poreuze botten van de wervelkolom de sterkte vermindert. Toch heeft de mens deze bouw nodig om de ‘klappen’ van het lopen op twee voeten op te vangen en het kraakbeen van gewrichten en tussen de wervels te beschermen. Apen hebben een kortere en bredere wervelkolom met bescherming rondom het poreuze weefsel – hierdoor hebben zij de stabiliteit om in bomen te kunnen klimmen en op hun knokkels te lopen.

S-vorm
Onze wervelkolom kreeg een S-vormige structuur doordat we op twee voeten lopen. De veranderingen van de wervelkolom biedt het belangrijkste lichaamsdeel: het geboortekanaal, nodig voor de voortplanting, bescherming. Door de bochten in de wervelkolom staat er spanning op bepaalde punten waardoor lordose (‘holle’ rug), kyfose (‘bolle’ rug) en scoliose (kromming in zijwaartse richting) ontstaat. De ruggengraat bepaalt ook hoe mensen lopen – bij het zetten van een stap beweegt de tegenovergestelde arm mee. “Na deze draaibeweging miljoenen keren gemaakt te hebben, beginnen de wervelschijven te slijten en dat leidt tot hernia’s. Daarnaast bemoeilijkt leeftijdgerelateerd botverlies (osteoporose, in de volksmond ‘botontkalking’ genoemd) het probleem verder,” legt Latimer uit.

Weinig mensachtige soorten uit het verleden leefden langer dan 50 jaar. De meeste stierven tussen 30 en 40 jaar. Het menselijk lichaam kan nadelig zijn en daarom zullen de meeste mensen bij het ouder worden worstelen met één of andere vorm van pijn. “Het oorspronkelijke ontwerp met zijn kenmerken voor het menselijk lichaam zijn ontworpen om ongeveer 40 jaar mee te gaan,” zegt de menswetenschapper.

Bronmateriaal

" Blame backbone fractures on evolution, not osteoporosis" – CWRU-daily.com.
" 'The Scars of Human Evolution' briefing explores physical fallout from 2-footed walking" – Case Western Reserve University (via Eurekalert.org).
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Bryan Wright (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd