Wie meer van zijn bankrekening afhaalt dan er binnenkomt, komt vroeg of laat een keertje rood te staan. En datzelfde geldt voor onze aarde: als we er meer af- en uithalen dan de aarde aanmaakt, komen we bij de aarde in het krijt te staan. En dat is gisteren gebeurd.
Dinsdag 20 augustus 2013 gaat de boeken in als Earth Overshoot Day. Dat concludeert de denktank Global Footprint Network. Het betekent dat we tussen 1 januari 2013 en 20 augustus 2013 evenveel geconsumeerd en uitgestoten hebben als de aarde in een jaar tijd produceren en verwerken kan. Alles wat we na 20 augustus consumeren en uitstoten is dus meer dan de aarde hebben kan. Om weer even terug te gaan naar de vergelijking van de bankrekening: we leven nu van onze spaarcentjes.
Trend
Het Global Footprint Network berekent elk jaar wanneer de Earth Overshoot Day een feit is. Dat doet de denktank door de productie van de aarde in een jaar tijd te delen door de vraag van de mensheid en de uitkomst daarvan te vermenigvuldigen met 365. Daar rolt vervolgens een Earth Overshoot Day uit. In 1993 viel deze nog op 21 oktober. In 2003 op 22 september. En die trend zet door: ook dit jaar valt de dag ietsje eerder dan het jaar ervoor.
Benadering
De organisatie benadrukt dat de Earth Overshoot Day slechts een benadering is. Het is niet mogelijk om deze exact te berekenen. Maar het is wel de beste wetenschappelijke methode om het gat tussen de productie van de aarde en de vraag van de mens in kaart te brengen.
Doel
Het doel dat GFN met de Earth Overshoot Day in gedachten heeft, is bewustwording. En in navolging van die bewustwording een verandering. “De kosten van onze ecologische hoge uitgaven worden steeds beter zichtbaar,” stelt GFN. “Klimaatverandering is het meest duidelijke en het meest dreigende resultaat. Maar er zijn er meer: kleiner wordende bossen, het verlies aan soorten, het instorten van de visserij, duurder koopwaar en politieke onrust, om er maar een paar te noemen.”
Op landniveau
Om Earth Overshoot Day te berekenen, kijkt de denktank vanzelfsprekend naar gegevens die de hele aarde beslaan. Minstens zo interessant zijn echter de gegevens per land. Welke landen gebruiken per jaar meer grondstoffen dan ze binnen hun eigen grenzen hebben? U ziet er hieronder een paar. China heeft eigenlijk 2,5 China’s nodig om het hoofd een jaar boven water te kunnen houden. Japan heeft zeven Japans nodig, terwijl Groot-Brittannië eigenlijk ook 3,5 keer zo groot zou moeten zijn om aan de vraag naar grondstoffen te kunnen voldoen. Ook Nederland consumeert al jaren meer dan ons kikkerlandje zelf produceren kan. Zelfs in 1961, toen de meeste landen nog minder consumeerden dan ze konden produceren, behoorde ons land al tot de ecologische debiteuren (zie ook dit zeer interessante, interactieve kaartje).
Zijn er ook landen die het wel goed doen? Jawel, Brazilië, Zweden en Indonesië mogen zich zelfs anno 2013 nog verheugen in een groen ecologisch saldo. Maar ook hun reserves – goed te zien op het interactieve kaartje waarnaar we eerder verwezen – lopen terug.