De paddenstoel als veelbelovende en goedkopere medicijnfabriek

paddenstoel

Wist u dat paddenstoelvormende schimmels erg geschikt blijken te zijn voor het maken van therapeutische eiwitten? Elsa Berends, onderzoekster bij de Universiteit Utrecht, toont nu aan dat we medicijnen uit paddenstoelen kunnen maken en de prijs van enkele hele dure medicijnen zo flink naar beneden kunnen brengen.

Naast onder meer aminozuren behoren ook eiwitten tot de bouwstenen van het leven. Eiwitten zijn moleculen die gemaakt worden in de cellen van mensen, dieren en planten. Na veel onderzoek is de wetenschap erachter gekomen dat zij ook als medicijn kunnen dienen. “Therapeutische eiwitten worden gebruikt voor de behandeling van onder andere diabetes en diverse vormen van kanker,” vertelt Berends. “Mijn onderzoek richtte zich echter op de grootste groep van therapeutische eiwitten, de glyco-eiwitten. Deze eiwitten worden nu gemaakt in cellen van aan de mens gerelateerde zoogdieren en dat is erg duur.” Zo duur zelfs dat de vergoeding van medicijnen die deze eiwitten bevatten, ter discussie staat.

Schimmels
Berends besloot zich dan ook te richten op goedkopere productieroutes, zoals planten, schimmels en gisten. Het grote nadeel van planten is dat deze langzaam groeien. De draadachtige structuren van de paddenstoel zijn een veel beter alternatief: zij groeien goed in reactoren.

WIST U DAT…

Afweerreactie
Een ander voordeel van eiwitten uit schimmels is dat deze eiwitten geen afweerreactie teweegbrengen bij mensen. Glyco-eiwitten bij planten en gisten kunnen wel een afweerreactie oproepen. Dat heeft alles te maken met een kenmerk van glyco-eiwitten: glycogroepen. Aan glyco-eiwitten van mensen zitten andere glycogroepen dan aan de glyco-eiwitten van planeten en gisten. Ons lichaam kan deze eiwitten dan ook als indringers zien, waarna een afweerreactie volgt. Paddenstoelen roepen zo’n reactie niet op: de glycogroepen aan glyco-eiwitten van paddenstoelen komen namelijk ook bij mensen voor.

Dat wil niet zeggen dat we de eiwitten zo uit paddenstoelen kunnen halen. Er moeten nog wel een aantal aanpassingen worden gedaan om de beste medicatie te ontwikkelen. Berends heeft daarin nu een belangrijke stap gezet. Ze bestudeerde de genen die een rol spelen bij de vorming van glycogroepen. Door genen uit te schakelen of toe te voegen, kan zij de vorming van deze groepen helemaal naar wens laten verlopen. En dat maakt de weg vrij voor de productie van therapeutische glyco-eiwitten. “Deze weg is nog lang, maar ik wil heel graag de uitdaging aangaan om geneesmiddelen uit paddenstoelen op de markt te krijgen.” Vandaar dat Berends, promovendus aan de Universiteit Utrecht, ook een bedrijf heeft opgericht dat ingrediënten uit paddenstoelvormende schimmels haalt. Die ingrediënten kunnen worden gebruikt voor de productie van medicijnen, veevoer en voedingsmiddelen.

Bronmateriaal

"Promovenda wil nieuwe medicijnen maken in paddenstoelen" - UU.nl
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Doug Bowman (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd