De pinguïn en walvis: mede mogelijk gemaakt door Antarctische ijskap?

pinguïn

Onderzoek van de universiteit Utrecht wijst erop dat het unieke ecosysteem dat we nu rond Antarctica aantreffen, ontstond toen zo’n 33,5 miljoen jaar geleden de Antarctische ijskap vorm kreeg. Mogelijk gaf dit ecosysteem vervolgens de aanzet voor de aanpassing en evolutie van grotere organismen, waaronder de pinguïn en walvis.

Uit eerdere onderzoeken weten we al dat Antarctica er heel lang geleden heel anders uitzag. Zo’n 53 miljoen jaar geleden bevond zich hier zelfs een subtropisch regenwoud! In de miljoenen jaren daarna koelde Antarctica echter langzaam af en 33,5 miljoen jaar geleden was het er zelfs zo koud geworden dat de ons welbekende Antarctische ijskappen konden ontstaan.

WIST U DAT…

…onlangs nog twee nieuwe koloniën pinguïns op Antarctica zijn ontdekt?

De onderzoekers richten zich op de periode waarin deze ijskappen het levenslicht zagen. Ze voerden daarvoor zeebodemboringen uit, waarbij sedimenten werden verzameld. Hierin vonden ze fossielen van dinoflagellaten (eencellige organismen). Uit de boringen blijkt dat er in de periode dat Antarctica warm was veel dinoflagellaten voorkwamen die bij een warm klimaat horen. Zo’n 33,5 miljoen jaar geleden veranderde dat: toen kwamen er opeens veel soorten voor die we ook vandaag de dag nog in het koude gebied terugvinden. Dat schrijven de Utrechtse wetenschappers, die hun studie binnen een internationaal team van onderzoekers uitvoerden, in het blad Science.

“Tegenwoordig zijn de zeeën rond Antarctica van groot belang voor de voedselkringloop in de oceanen,” legt onderzoeker Sander Houben uit. “Pas als het zee-ijs is gesmolten in de zomer ontstaat een heel sterke algenbloei. Deze bloei is een belangrijke voedselbron, zowel voor kleine eencelligen als voor grotere dieren. We denken dat de plotselinge verandering in het ecosysteem van de Antarctische wateren die de dinoflagellaten aangeven, samenhangt met het ontstaan van het zee-ijs.” Het groeiseizoen van de algen werd korter en intenser en de grote zeedieren pasten hun dieet daarop aan. “We denken dat het geen toeval is dat de evolutie van moderne walvissen en pinguïns ongeveer samenvalt met het ontstaan van de ijskappen.”

Bronmateriaal

"Antarctische ijskap bracht uniek ecosysteem in zee" - UU.nl
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NSF/Josh Landis (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd