Dit jaar genoten we op de redactie van veel mooie ruimtefoto’s. Met dank aan hofleverancier Reid Wiseman, die een flinke periode doorbracht aan boord van het internationale ruimtestation en regelmatig de aarde kiekte. En wat te denken van de vele fraaie opnamen van komeet 67P/C-G, waar de Rosetta-ruimtesonde al veel tijd doorbracht. We hebben een selectie gemaakt van de tien allerbeste foto’s en presenteren die in willekeurige volgorde. Uiteraard met een link naar een hoge resolutie versie, zodat je de foto kunt gebruiken als achtergrond op je telefoon of laptop.
Komeet 67P/C-G
Dit jaar landde de Philae-lander op het oppervlak van komeet 67P/C-G. Een historische gebeurtenis. De Rosetta-ruimtesonde bekeek de landing van dichtbij en legde de komeet regelmatig op de gevoelige plaat vast. In 2015 zal komeet 67P/C-G zijn kleinste afstand tot de zon bereiken. Dit betekent dat het hemellichaam de komende maanden transformeert en er dus steeds meer jets zichtbaar zijn. Op onderstaand mozaïek is dit al goed te zien. Klik hier voor een hoge resolutie van deze foto.
In het overzicht van de tien beste ruimtefoto’s van dit jaar mag het eerste kiekje vanaf het oppervlak van komeet 67P/C-G niet ontbreken. Na drie keer stuiteren landde Philae op de komeet om deze foto te maken. Hopelijk wordt de lander in 2015 wakker om meer fascinerende beelden terug te sturen naar de aarde. P.s.: dit is dezelfde foto in hoge resolutie.
Gigantische zonnevlek
Zie je die grote zwarte ‘puist’ op de zon? Dit is de grootste zonnevlek van de huidige zonnecyclus (die in 2008 startte). De zonnevlek was in oktober dit jaar te zien en had een diameter van 128.747 kilometer. De aarde paste er – met gemak – tien keer in. AR 12192 mag dan de boeken ingaan als de grootste zonnevlek uit deze zonnecyclus, het is zeker niet de grootste zonnevlek die ooit op de zon is gespot. Die zagen astronomen in 1947. En die zonnevlek was bijna drie keer zo groot als AR 12192. Onderstaande foto is gemaakt door het Solar Dynamics observatorium.
Onze aarde
Astronaut Reid Wiseman twitterde dit jaar veel vanuit het internationale ruimtestation. Aan zijn tweets voegde hij altijd een foto toe, bijvoorbeeld onderstaande foto van de aarde. Wat een uitzicht! Meer mooie foto’s van Reids hand zien? Ga naar zijn Twitter-kanaal.
M83
Het spiraalstelsel M83 is een geliefd doel onder amateur-astronomen. Dit jaar fotografeerde de Hubble-telescoop deze flinke groep sterren, nevels, zwarte gaten en andere exotische objecten. Het sterrenstelsel is 15 miljoen lichtjaar van ons verwijderd en is ongeveer 50.000 lichtjaar breed. Bekijk de hoge resolutie versie.
Protoplanetaire schijf
Dit is geen artistieke impressie van een protoplanetaire schijf. Nee, het is een echte foto. De stofschijf rondom de jonge ster HL Tauri is gefotografeerd door ALMA, een astronomische interferometer van 66 radioschotels. Sinds dit jaar wordt de ALMA-telescoop op volle sterkte gebruikt, waardoor er veel details zichtbaar zijn op deze foto. Op de foto is de stofschijf rondom de één miljoen jaar oude ster duidelijk zichtbaar. Zie je de donkere ringen? Dit zijn banen die door jonge protoplaneten zijn schoongeveegd. Hier draaien dus planeten om de jonge ster. Bekijk de grote versie van deze foto.
Tarantulanevel
Hubble fotografeerde de Tarantulanevel in infrarood licht, waardoor deze kosmische kraamkamer nog dramatischer oogt dan normaal. Ook wel logisch, want een stervormingsgebied is een turbulente omgeving met veel straling. Veel van deze straling is met onze ogen niet waarneembaar, maar gelukkig wel door de ogen van de Hubble-telescoop. Links van het centrum is R136 zichtbaar, een zogenoemd supersterrencluster. Dit is de voorloper van een bolvormige sterrenhoop. De hoge resolutie foto is absoluut de moeite waard.
Stralende zon
Schitterend. Er is geen ander woord voor een reeks foto’s van de Amerikaanse fotograaf Alan Friedman. Hij legde de zon vanuit zijn achtertuin in Buffalo vast. De kleuren op de foto zijn omgedraaid, dus de heldere vlekken zijn eigenlijk donkere zonnevlekken. Bekijk de volledige reeks foto’s.
Selfie op Mars
Dit jaar vierde Marsrover Curiosity zijn eerste Martiaanse jaar op de rode planeet. Eén Martiaans jaar is precies 687 aardse dagen. Om dit te vieren stuurde de rover een selfie naar Mission Control. Het feest was extra groot, omdat Curiosity zijn belangrijkste doel in dat eerste Marsjaar al had behaald. De rover kon in het eerste jaar vaststellen dat de omstandigheden op Mars ooit gunstig waren voor microbieel leven. Bekijk de grotere foto.
Mysterieuze lichtjes
Wat zijn die mysterieuze lichtjes voor de kust van Bangkok? Dit vroeg astronaut Reid Wiseman zich af, na het schieten van deze foto. Het groene licht wordt niet veroorzaakt door nucleair materiaal. En nee, het zijn ook geen gloeiende algen. Volgens de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie gaat het hier om vissersboten. De vissers verlichten het water, in de hoop plankton aan te trekken. Aangezien vissen en inktvissen plankton eten, worden deze dieren naar de vissersboten gelokt.
En volgend jaar?
In 2012 domineerde foto’s van André Kuipers de top 10, vorig jaar was het komeet ISON die niet mocht ontbreken, maar wat gaat er volgend jaar gebeuren? De redactie van Scientias.nl voorspelt dat de eerste duidelijke foto’s van Ceres en Pluto eind 2015 terugkomen in de eindlijst. Wie is niet benieuwd hoe deze twee dwergplaneten er in het echt uitzien?
