‘De Tudor-dynastie heeft eigenlijk nooit bestaan’

De term ‘Tudor’ werd nauwelijks gebruikt in de zestiende eeuw, dat stelt een historicus van de University of Oxford. Het veelvuldig hedendaags gebruik door historici en schrijvers zou ons een verkeerde indruk van die periode geven.

Volgens Cliff Davies werd de naam tot in de laatste jaren van Elizabeth’s regeerperiode nauwelijks gebruikt als term om de monarchie mee aan te duiden. En zelfs tijdens die laatste periode van de Tudor-dynastie gebeurde dat zelden. Davies onderzocht allerlei officiële papieren, kronieken, gedichten, toneelstukken en pamfletten uit de tijd dat de familie Tudor over Engeland heerste. Zo ontdekte hij dat van alle geschreven gedichten over de dood van Elizabeth en de troonsbestijging van James I in 1603 slechts één iemand sprak van een verandering van familie: van ‘Tudor’ naar ‘Stuart’. Daarnaast denkt hij dat termen als ‘Tudor England’ en ‘Tudor monarchy’ ons een valse indruk geven van de ‘glamour’ en eenheid van Engeland in de 16de eeuw.

De Tudor roos. Eigendom van Sodacan (cc via commons.wikimedia.org)
Tudor-dynastie
In 1485 kwamen de Tudors aan de macht: Hendrik VII werd koning van Engeland en Wales. In 1509, na zijn dood, nam Hendrik VIII de troon over van zijn zoon. U kent hem vast wel als de koning met de zes vrouwen. Uit drie van zijn huwelijken kwamen kinderen voort. De jongste, Eduard VI, Hendriks enige overlevende wettige zoon die hij samen met zijn derde vrouw Jane Seymour ter wereld bracht, werd in 1547 koning nadat zijn vader overleed. Zijn koningschap was echter niet van lange duur, want zes jaar later overleed hij, vermoedelijk aan een longontsteking. Zijn oudere zus, Maria I uit Hendrik VIII’s eerste huwelijk met Catharina van Aragorn nam de troon over. Zij staat ook wel bekend als ‘Bloody Mary’ vanwege haar bloedige optreden tegen de protestanten tijdens haar regeerperiode. Toen zij in 1558 overleed, nam Elizabeth I het over: de dochter uit Hendriks tweede huwelijk met Anne Boleyn. Zij werd één van de meest invloedrijke vorsten en wordt beschouwd als één van de grootste staatshoofden aller tijden. Ze kreeg de bijnaam ‘Virgin Queen’ (maagdelijke koningin) omdat zij ongehuwd en dus kinderloos bleef tot haar dood. Na haar overlijden in 1603 kwam om die reden een einde aan de Tudor-dynastie.

Belediging
De Tudors zijn een populair onderwerp in de geschiedenis. De term wordt volgens Davies obsessief gebruikt door historici om de periode (Engeland in de 16de eeuw) aan te duiden in hun werk, terwijl het in die tijd niet eens bestond. “De naam Tudor was befaamd in de Welshe literatuur maar werd als een belediging beschouwd in Engeland.” Owen Tudor (ca. 1400-1461), de stamvader van de familie, was een Welshe soldaat die hofmeester en later echtgenoot werd van Catherine van Valois, weduwe van Koning Hendrik V van Engeland. Toen zijn kleinzoon Hendrik VII in opstand kwam tegen koning Richard III van Engeland en deze laatste uiteindelijk sneuvelde in de slag bij Bosworth, werd Hendrik gekroond tot koning en hij niet. Dit zorgde voor een breuk tussen de twee. De ‘Tudor’ vorsten waren dan ook niet trots op hun Welshe voorvader.

Vele geaccepteerde inzichten die wij hebben van de Tudor-dynastie moeten worden herzien, suggereert Davies. “Het concept van ‘Tudor monarchy’ is een misverstand. De regeerperioden van Hendrik VII, Hendrik VIII en Elizabeth I hebben maar weinig met elkaar overeen. En dan hebben we het nog niet eens over de korte koningsschappen van Eduard VI en Maria I.” Ook het feit dat wij gewone burgers uit die tijd zien als ‘Tudor’-mannen of ‘Tudor’-vrouwen is misleidend. “De term suggereert dat alle onderdanen zich identificeerden met hun vorst, wat niet altijd zo was,” voegt Davies toe. Perioden zijn kunstmatige constructies gemaakt door historici, zo vindt hij. “Wat het concept van de ‘Tudor-periode’ zo verleidelijk maakt, is dat we geloven dat het actueel was in die tijd maar dit was niet het geval. We moeten onze concepten dus herzien.”

Bronmateriaal

"Is 'Tudor England' a myth?" - ox.ac.uk
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Isis (cc via commons.wikimedia.org).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd