Verdwijning van de Neanderthaler: wij zijn weer hoofdverdachte

Wat zorgde ervoor dat de Neanderthaler verdween? Eén mogelijk antwoord op die vraag kruisen wetenschappers nu overtuigd weg: klimaatverandering was de boosdoener niet. En dus zijn wij moderne mensen weer de belangrijkste verdachte.

Lang werd gedacht dat klimaatverandering een belangrijke of misschien zelfs wel doorslaggevende rol speelde in het verdwijnen van de Neanderthaler. De klimaatverandering zou veroorzaakt zijn door een eruptie. Zo’n 40.000 jaar geleden vond namelijk een flinke vulkaanuitbarsting plaats. De vulkaan bracht heel veel deeltjes in de lucht die ervoor zorgden dat zonlicht het aardoppervlak niet kon bereiken. Europa koelde zo rap af.

Theorie
En daar zouden de Neanderthalers zich niet aan hebben kunnen aanpassen. De kou (mogelijk in aanvulling op andere problemen, waaronder de opkomst van de moderne mens) zou de Neanderthaler dan ook fataal zijn geworden, zo luidt de theorie. Maar klopt dat wel? Engelse wetenschappers stellen nu van niet. Hun conclusies staan echter haaks op recentelijk onderzoek dat klimaatverandering juist tot de boosdoener bombardeerde.

WIST U DAT…

…de Neanderthaler al medicijnen gebruikte?

Vulkaan
De onderzoekers baseren hun conclusie op een uitgebreid onderzoek. Ze bestudeerden lagen vulkanisch glas. Deze lagen kunnen worden toegeschreven aan reeds bekende vulkaanuitbarstingen. En door te kijken naar de positionering van de lagen (boven of onder overblijfselen van Neanderthalers) kon gekeken worden hoe de Neanderthalers er op het moment van de vulkaanuitbarstingen voor stonden. Ze beschrijven hun werk in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences.

Problemen
Uit het onderzoek blijkt dat de Neanderthalers al voor de vulkaanuitbarsting en al voor de afkoeling van het continent in de problemen zaten. “Ons bewijs wijst erop dat moderne mensen op een continentale schaal een grotere bedreiging waren voor de inheemse populatie (de Neanderthalers, red.) dan de grootste bekende vulkaanuitbarsting in Europa, zelfs in combinatie met de schadelijke effecten van het afkoelende klimaat, was,” concluderen de onderzoekers.

Het komt erop neer dat onze voorouders, als het gaat om het verdwijnen van de Neanderthalers, weer hoofdverdachten zijn. Blijkbaar waren zij de competitie lang voor de vulkaanuitbarsting en de dalende temperaturen al aangegaan en waren de Neanderthalers al aan de verliezende hand toen Europa kouder werd. De vulkaanuitbarsting en het kouder wordende continent hebben vast daarna ook een steentje bijgedragen aan het verdwijnen van de Neanderthaler. Maar de moderne mens is volgens dit onderzoek toch de echte verantwoordelijke voor de ondergang van de Neanderthaler.

Bronmateriaal

"New evidence reveals Neanderthal extinction was not caused by climate change" - Rhul.ac.uk
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Charles R. Knight (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd