Als Biden de presidentsverkiezingen wint, lijkt het nog mogelijk de opwarming tot 1,5 of 2 graden Celsius te beperken.
Vijf jaar geleden kwamen landen van over de hele wereld in Parijs bijeen om te praten over het klimaat. Deze Parijse klimaattop werd na afloop als een redelijk succes bestempeld. Er rolde namelijk een akkoord uit, ondertekend door maar liefst 186 landen die samen goed zijn voor 96,5 procent van de wereldwijde uitstoot. Ook de Verenigde Staten ondertekende het veelbelovende akkoord. Maar in 2017 kwam de Amerikaanse president Donald Trump met verontrustend nieuws: hij wilde eruit.
Terugtrekken
Donald Trump voegde daad bij het woord. Eerder ingevoerde maatregelen om de uitstoot terug te dringen, werden teruggedraaid. Verder kondigde hij aan dat de Verenigde Staten zich terug zullen trekken uit het Parijse klimaatakkoord wanneer dat juridisch kan; in november 2020. En dat moment is nu aangebroken. Door verschillende regels werd het besluit pas vandaag, een dag na de Amerikaanse verkiezingen, van kracht. En dat betekent dat de Verenigde Staten nu officieel uit het klimaatakkoord zijn gestapt.
Wat staat er in het klimaatakkoord? De ondertekenden beloven het volgende:
– We proberen de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad Celsius
– De opwarming mag sowieso niet hoger uitvallen dan 2 graden Celsius
– We nemen de klimaatafspraken elke vijf jaar onder de loep
– En we trekken samen jaarlijks 100 miljard dollar uit om armere landen te helpen de klimaatdoelen te behalen
De Verenigde Staten zijn nu het eerste land ter wereld dat zich formeel uit het Parijse klimaatakkoord heeft teruggetrokken. “Deze terugtrekking van ’s werelds grootste economie uit het Akkoord zal zeker gevolgen hebben voor de wereldwijde inspanningen op het gebied van klimaatverandering,” reageert wetenschapper David Day, verbonden aan Flinders University. “Het mag echter geen invloed hebben op de vastberadenheid van de vele landen die zich al inzetten om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.” Ook andere wetenschappers zien deze terugtrekking somber in. “De formele terugtrekking van de Verenigde Staten uit het Parijse Klimaatakkoord is teleurstellend,” zegt bijvoorbeeld wetenschapper Imran Ahmad van de Australian National University, “gezien het feit dat de Verenigde Staten een belangrijke bijdrage leveren aan de uitstoot van broeikasgassen.”
Hoop
Maar er gloort nu hoop. Want als Biden de presidentsverkiezingen wint, lijkt het nog mogelijk de opwarming tot 1,5 of 2 graden Celsius te beperken. De Verenigde Staten zou zich in de toekomst namelijk weer bij het Akkoord kunnen aansluiten, mocht een president daarvoor kiezen. “Een eventuele aankomende Biden-regering heeft al toegezegd zich opnieuw bij de overeenkomst aan te sluiten,” vertelt wetenschapper Jonathan Symons verbonden aan de Macquarie University. En hoewel de Amerikaanse presidentsverkiezingen nog steeds geen winnaar kennen, heeft Biden op dit moment wel een duidelijke voorsprong.
Republikeinen
Mocht Biden de volgende president van de Verenigde Staten worden, dan alsnog hoeft dit niet meteen te betekenen dat het land ambitieuze klimaatplannen zal nastreven. “Het is waarschijnlijk dat de Republikeinen de controle over de Senaat behouden, ook na de verkiezingen,” vertelt Symons. “En dat heeft aanzienlijke klimaatimplicaties. De ambitieuze klimaatplannen van de Biden-regering zullen vrijwel zeker moeten worden onderhandeld via een door de Republikeinen gedomineerde Senaat.” Toch hoeft dit niet op elk vlak tot botsingen te leiden. “De Democraten hebben de nadruk gelegd op enorme investeringen in bijvoorbeeld schone infrastructuur (voornamelijk wind- en zonne-energie en het afvangen en opslaan van koolstof). Veel van deze op innovatie en infrastructuur gerichte agenda kan Republikeinse steun krijgen. Ondanks alle tegenwind kunnen we echte vooruitgang zien in de ontwikkeling en implementatie van een koolstofarme infrastructuur.”
Voortouw
Onder Biden zal de Verenigde Staten het meest progressieve standpunt innemen over klimaatverandering in de hele geschiedenis van het land. En als belangrijke vervuiler is de medewerking van de Verenigde Staten bij het behalen van de doelstellingen uit het Parijse klimaatakkoord hoognodig. Mocht echter Trump een tweede termijn als president ingaan, dan zal het nog knap lastig worden om de opwarming tot 1,5 of 2 graden Celsius te beperken. Toch moeten we ons ook niet blindstaren op de Verenigde Staten. “De wereld hoeft niet alleen naar de Verenigde Staten te kijken voor leiderschap in dit cruciale mondiale probleem,” betoogt milieu-epidemioloog en bioantropoloog Hilary Bambrick. “In plaats daarvan biedt dit de kans voor de rest van de wereld om het voortouw te nemen op het gebied van emissiereductie en de wereldwijde transitie naar schone, hernieuwbare energie te stimuleren.”
De terugtrekking van de Verenigde Staten uit het Klimaatakkoord is een klap voor het internationale moreel. Maar tegelijkertijd zien we in veel andere landen wel een duidelijke omslag. Consumenten en bedrijven over de hele wereld omarmen al groene initiatieven en steken de handen uit de mouwen om klimaatverandering een halt toe te roepen. Als Biden de verkiezingen naar zich toe weet te trekken, zal ook de Verenigde Staten zich waarschijnlijk weer volledig gaan inzetten om het wereldklimaat te redden. Het blijft dus nog even spannend totdat we weten wie er in de komende vier jaar het Witte Huis mag bewonen.
