“De wereld wordt steeds religieuzer”

wereld

Tegen 2050 zal de wereld een stuk religieuzer zijn dan nu het geval is. Het percentage atheïsten en agnosten loopt terug, terwijl het percentage religieuze mensen toeneemt. Dat blijkt uit nieuw onderzoek.

Wetenschappers van Pew Research Center schetsen op basis van demografische gegevens een helder beeld als het om de toekomst van religie gaat. Religie blijft. Religie groeit. Alle grote religieuze stromingen – met uitzondering van het Boeddhisme – zullen de komende decennia groeien, terwijl het aantal mensen dat niet religieus is, afneemt.

Christendom en Islam
Op dit moment is het christendom de grootste religie, met zo’n 2,2 miljard aanhangers (oftewel bijna 31 procent van de wereldbevolking). Islam staat op de tweede plek met 1,6 miljard aanhangers (23 procent van de wereldbevolking). Naar verwachting zullen dit ook in 2050 nog de twee grootste geestelijke stromingen zijn, alleen is de islam tegen die tijd net zo omvangrijk als het christendom. Naar verwachting neemt het aantal moslims de komende vier decennia namelijk met 73 procent toe. Het aantal christenen stijgt ook, maar minder snel (met zo’n 35 procent). De enorme groei van de islam is het resultaat van het feit dat moslims een relatief jonge populatie met hoge geboortecijfers vormen. Tegen 2050 zullen er naar schatting zo’n 2,8 miljard moslims (30 procent van de wereldbevolking) en zo’n 2,9 miljard christenen (31 procent van de wereldbevolking) zijn.

Groei, stabiliteit of krimp?

Wat zijn de belangrijkste demografische factoren wanneer we willen voorspellen of een religie groeit, stagneert of zelfs krimpt? De gemiddelde leeftijd van de gelovige is heel belangrijk: zijn de gelovigen nog jong (dat wil zeggen: vruchtbaar) dan is groei waarschijnlijker. Ook het geboortecijfer is belangrijk. moslims hebben het hoogste geboortecijfer (3.1 kind per vrouw), gevolgd door christenen (2,7 kinderen per vrouw). Het geboortecijfer onder Hindoes is vergelijkbaar met het wereldwijde geboortecijfer: 2,4 kinderen per vrouw. Het geboortecijfer onder Joden ligt op zo’n 2,3 kinderen per vrouw. Naast leeftijd en geboortecijfers speelt ook het percentage mensen dat van religie wisselt een rol. In sommige landen is het heel gewoon dat mensen een andere religie omarmen dan waarmee ze zijn opgegroeid, in andere landen is dat ongebruikelijk of zelfs verboden. Naar verwachting zal het christendom netto gezien het meeste te lijden hebben onder mensen die van religie veranderen: zo’n 40 miljoen mensen zullen christen worden, terwijl zo’n 106 miljoen mensen het christendom zullen verlaten (het grootste deel van deze 106 miljoen mensen zal deel uit gaan maken van de groep ‘religieus niet-geaffilieerden’).

Boeddhisme
Niet alleen het christendom en de islam groeien. Alle geestelijke stromingen maken groei door, met uitzondering van het Boeddhisme. Dat laatste is te verklaren door het feit dat boeddhistische landen sterk vergrijzen en lage geboortecijfers hebben. Het Hindoeisme groeit wel en zal tegen 2050 zo’n 1,4 miljard aanhangers hebben (nu: 1 miljard).

Joden en volksreligies
Ook het aantal joden neemt toe: van 14 naar 16,1 miljoen (een groei van 16 procent). Net als het aantal aanhangers van volksreligies (denk dan aan Afrikaanse traditionele religies en de religie van de Australische aboriginals) neemt toe: van 405 miljoen naar bijna 450 miljoen. Datzelfde geldt voor de kleine religies zoals het sikhisme en taoïsme. Deze religies worden door de onderzoekers onder de verzamelnaam ‘andere religies’ geschaard en maken samen een groei van zes procent door. Hoewel de volksreligies, het jodendom en ‘andere religies’ in absolute aantallen groeien, groeien ze niet zo hard als de wereldbevolking. Daardoor zullen ze in 2050 een kleiner percentage van de wereldbevolking uitmaken dan nu het geval is.

Niet-geaffilieerd
Een andere interessante groep in het onderzoek zijn de ‘religieus niet-geaffilieerden’. Onder deze groep vallen mensen die niet in een god geloven, agnost zijn of geen specifieke religie aanhangen. Hoewel hun aantal groeit (van 1,1 naar 1,2 miljard) maken ze een steeds kleiner deel van de wereldbevolking uit. Nu vormen ze nog 16 procent van de wereldbevolking: in 2050 zal dat 13 procent zijn. Wanneer we niet kijken naar de wereldbevolking als geheel, maar inzoomen op specifieke regio’s ontstaat een ander beeld. Zo zal het percentage ‘religieus niet-geaffilieerden’ in een regio als Europa en Noord-Amerika juist groeien. In het geval van de VS hebben we het dan over een flinke groei: van 16 naar 26 procent.

Een voorzichtige voorspelling van hoe het aantal christenen zich in 2070 tot het aantal moslims verhoudt.
Een voorzichtige voorspelling van hoe het aantal christenen zich in 2070 tot het aantal moslims verhoudt.
Voorbij 2050
De onderzoekers stellen in hun studie vast hoe het religieuze landschap er tegen 2050 uit komt te zien. Misschien maakt het je nieuwsgierig: hoe gaat het daarna verder? Streven de moslims de christenen voorbij? Het hangt allemaal af van de vraag of de trend die de onderzoekers tot 2050 schetsen ook daarna doorzet. Als dat het geval is, zullen het christendom en de islam tegen 2070 ongeveer even groot zijn (32 procent van de wereldbevolking). Daarna zal het aantal moslims groter worden dan het aantal christenen, maar beide religieuze stromingen zullen qua groei vergelijkbaar zijn. Tegen 2100 zal 35 procent van de wereldbevolking moslim zijn, terwijl 34 procent van de wereldbevolking christen is. Dat de twee grootste geestelijke stromingen zo sterk in aantal toenemen, is vooral toe te schrijven aan de groeiende Afrikaanse bevolking: het vruchtbare Afrika telt veel christenen en moslims en doordat het aantal mensen in Afrika explosief toeneemt, zal ook het percentage van de wereldbevolking dat christen of moslim is sterk stijgen. Maar – zo benadrukken de onderzoekers – een kleine verandering kan er al voor zorgen dat het heel anders loopt. Stel bijvoorbeeld dat een groot deel van China overstapt op het christendom, dan kan dat er zomaar eens voor zorgen dat het aantal christenen groter blijft dan het aantal moslims. En als het in moslimlanden gebruikelijker wordt om van religie te wisselen, kan het toekomstperspectief van deze religie er ook al heel ander uit komen te zien.

Meer weten over het onderzoek? Het volledige onderzoeksrapport is hier te vinden!

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd