Hindenburg: de dramatische ondergang van de zeppelin

De zeppelin zou hét vervoersmiddel worden van de twintigste eeuw. Maar na tientallen vluchten gebeurde het ondenkbare: de zeppelin verdween plots van het toneel. Waar ging het mis? Een reconstructie.

Eerder kon u hier al lezen hoe de eerste zeppelins ontwikkeld werden en later ook in de Eerste Wereldoorlog een belangrijk rol speelden. Na de oorlog werden de zeppelins ingezet als lijndienst. Het vertrouwen in het futuristische vervoersmiddel groeide en honderden mensen stapten erin. Ze gingen het avontuur aan en brachten hun mooie verhalen weer mee naar huis. Niets wees erop dat de zeppelin zomaar van het wereldtoneel zou verdwijnen. Tot die bewuste dag in mei 1937.

Wie de beelden van de Hindenburg-ramp ziet, moet zich wel verbazen over het feit dat zoveel mensen de ramp overleefden

Hindenburg
De Duitse zeppelin Hindenburg had al tien tripjes naar Amerika gemaakt toen deze zich in mei 1937 opmaakte voor een landing in Lakehurst (New Jersey). Vele toeschouwers hadden zich nabij de landingsplaats verzameld en ook de media waren goed vertegenwoordigd. Want de zeppelin mocht dan al een tijdje vliegen: het bleef bijzonder.

Over de zeppelin

De Hindenburg was 245 meter lang en 41 meter breed. De zeppelin kon maximaal 135 kilometer per uur vliegen. Kort nadat de zeppelin ontvlamde, stortte deze neer. Tussen het uitbreken van de brand en het neerstorten zat nog geen zestig seconden.

Storm
Een storm vertraagde de landing van de zeppelin. Maar een klein uurtje later was de storm gaan liggen en gaf kapitein Max Pruss opdracht om de Hindenburg – met aan boord 97 mensen – aan de grond te zetten. Maar toen de zeppelin enkele tientallen meters boven de grond hing, ging het goed mis.

Brand
De achterzijde van de zeppelin vloog in brand en het vuur verspreidde zich razendsnel. Het duurde niet lang of het 245 meter lange gevaarte zakte op aarde neer. 36 mensen kwamen om in de vlammenzee. Wie de beelden ziet (bekijk ook het filmpje hieronder) moet zich wel verbazen over het feit dat zoveel mensen de ramp overleefden. Het ongeluk gaat onmiddelijk de hele wereld over. Journalisten die klaar stonden om de landing van de Hindenburg te verslaan, deden nu verslag van de ramp. Doordat fotografen in opdracht van diverse media op de plaats des onheils aanwezig waren, kunnen er zelfs foto’s worden geschoten van een brandende Hindenburg die nog in de lucht hangt. Het zijn de nagels aan de doodskist van de zeppelin. Het vertrouwen is weg. En de roemrijke geschiedenis van een machtig vervoersmiddel gaat letterlijk in rook op.

Wat ging er fout?
Natuurlijk wordt er direct al gespeculeerd over de oorzaak van de ramp. Onderzoekers stellen in die tijd vast dat de waterstof de boosdoener was. Er zou wat waterstof zijn vrijgekomen en dit zou door een onbekende oorzaak ontvlamd zijn. Maar in 1997 gooit oud-medewerker van NASA en expert op het gebied van waterstof, Addison Bain die hele theorie overhoop. Het vuur was niet gestart door de waterstof, maar door de stof van de zeppelin zelf. Het omhulsel vloog namelijk door een elektrische ontlading in brand. Die brand tastte de waterstofcellen aan, waardoor waterstof vrijkwam en ontvlamde.

Museumstuk
Niet lang na de ramp met de Hindenburg brak de Tweede Wereldoorlog uit. De zeppelin speelde daarin een zeer bescheiden rol. Zo werd deze met name gebruikt om de vijand of belangrijke gebieden te observeren. Maar de zeppelin kwam de ramp met de Hindenburg eigenlijk nooit meer helemaal te boven. Vliegtuigen en helikopters wonnen het gevecht om het luchtruim en de zeppelin bleek iets voor in de musea.

Onderzoek
Maar op de één of andere manier blijven zeppelins ons fascineren. Vandaar dat ze tot op de dag van vandaag nog gebouwd worden. Ze zijn beter, sterker en kleiner dan die uit de twintigste eeuw, maar het idee is hetzelfde. Van een lijndienst komt het niet meer: de zeppelin wordt vooral gebruikt voor korte vluchten of om reclame te maken. Ook wetenschappers en bedrijven nemen graag hun toevlucht tot de zeppelin. Zo werd onlangs het grootste luchtschip ter wereld onthuld: de Bullet 580 gaat als satelliet aan de slag.

Bullet 580. Foto: E-greentechnologies.com

Hoop voor de toekomst?

Een mogelijke opvolger van de zeppelin is het ‘Hybrid Air Vehicle‘. Het is een kruising van een vliegtuig, hovercraft, zeppelin en zelfs helikopter. De HAV kan overal landen, bijvoorbeeld op water of op ruwe ondergronden.

Na een wervelende start doofde het enthousiasme voor de zeppelin langzaam uit. En hoewel er hier en daar best nog moeite wordt gedaan om de zeppelin nieuw leven in te blazen, lijkt dat vergeefse moeite. Of het de ramp met de Hindenburg is of de vele andere manieren waarop we onszelf tegenwoordig (door de lucht) kunnen verplaatsen, is onduidelijk. Maar één ding staat vast: de gloriedagen van de zeppelin lijken voorbij te zijn. Maar dat maakt de ontwikkeling ervan zeker niet tot een mislukking. Alle experimenten en het doorzettingsvermogen van de ontwikkelaars droegen namelijk ook weer bij aan de ontwikkeling van andere vervoersmiddelen, zoals bijvoorbeeld het vliegtuig. Dat is de erfenis van een goed idee dat werd ingehaald door het noodlot en de tijd.

Bronmateriaal

Boek: The Hindenburg Disaster. Door: Jill Sherman
"What really downed the Hindenburg" - Popular Science
Boek: Strategic bombing by the United States in World War II: the myths and the facts. Door: Stewart Halsey Ross.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd