‘De zomer is een dodelijk seizoen aan het worden voor leven op aarde’

Door klimaatverandering moeten we rekening gaan houden met extreme hittegolven.

Klimaatverandering wordt vaak besproken in termen van gemiddeldes. Denk bijvoorbeeld aan het Parijsakkoord, waarin landen hebben toegezegd er alles aan te doen om de opwarming van de aarde tot 2 graden Celsius te beperken. Maar klimaatverandering zal echter niet alleen de gemiddelde wereldwijde temperatuur verhogen; er komen ook extreme hittegolven op de loer te liggen. En dat terwijl hittegolven nu al schade toebrengen aan mens en dier.

Hittegolf van 2003

Herinner je je de hittegolf van 2003 nog? Destijds had Europa te kampen met uitzonderlijk heet en droog weer. De zomer van 2003 was een van de heetste Europese zomers ooit, die zelfs in sommige landen een gezondheidscrisis teweeg bracht. In totaal overleden er zo’n 70.000 mensen in Europa aan de gevolgen van de hittegolf. De hoogste officiële temperatuur tijdens de hittegolf in Nederland werd op 7 augustus in Arcen (Noord-Limburg) gemeten: 37,8 graden Celsius.

Extreem
Om een uitgebreid beeld te krijgen van de effecten van toekomstige hittegolven, verzamelden de onderzoekers informatie uit meer dan 140 wetenschappelijke studies. En uit de bevindingen blijkt dat hittegolven extremer zullen worden en ook vaker voor zullen komen. Dit komt omdat kooldioxide en andere broeikasgassen in de atmosfeer warmte vasthouden, waardoor de gemiddelde temperatuur van de aarde stijgt. Het zou kunnen betekenen dat de hittegolf uit 2003 tegen het einde van deze eeuw vier keer zo lang zou kunnen duren. “Dit suggereert dat – in sommige jaren – de hele zomer warmer zal zijn dan wat we in 2003 ervoeren,” zegt onderzoeker Jonathon Stillman. “De zomer is een dodelijk seizoen aan het worden voor het leven op aarde.”

Effecten
Hittegolven leiden op dit moment al tot massale sterfte bij dieren. Denk bijvoorbeeld aan verbleekt koraal in delen van het Great Barrier Reef, of de grote paardensterfte in Australische zomers. Volgens de onderzoekers hebben hittegolven ook subtiele effecten op het lichaam van dieren. Zo neemt de hoeveelheid gespecialiseerde eiwitten die andere moleculen beschermen tegen hitte toe. “Als dieren meer gevaarlijk hoge temperaturen gaan ervaren, kun je verschuivingen zien in hun fysiologie,” legt Stillman uit. “Ze zullen misschien niet gelijk het loodje leggen, maar in hun lichaam kun je zien dat ze wel dicht bij dit punt in de buurt komen.” Ook mensen lopen gevaar als het extreem heet wordt. Vooral ouderen vormen een risicogroep.

Infrastructuur
Er zijn manieren om met de hittegolven om te gaan, maar dat is niet voor iedereen op aarde weggelegd. Dit komt omdat een gebrek aan infrastructuur het voor kwetsbare menselijke gemeenschappen bemoeilijkt om naar koelere klimaten te migreren, wat grootschalige conflicten kan veroorzaken. Ook versperren veel menselijke bebouwingen de weg voor dieren om naar koelere klimaten te trekken.

Wanneer de extreme hittegolven gaan gebeuren en hoe extreem deze precies zullen zijn, varieert in de modellen. “We kunnen niet zeggen dat het volgend jaar gaat gebeuren,” zegt Stillman. “Maar als we doorgaan met onze huidige emissies, zullen we tegen het einde van deze eeuw hittegolven ervaren die heftiger zullen zijn dan de hittegolven die we al hebben gezien.”

Bronmateriaal

"Heat waves will soon be the new normal" - San Francisco State University

Afbeelding bovenaan dit artikel: Tama66 / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd